Geoffrey Hinton, ‘cha đỡ đầu của AI’, vừa cảnh báo: AI sẽ dẫn đến thất nghiệp hàng loạt nhưng lợi nhuận bùng nổ. Ông nói thẳng: ‘Đó không phải lỗi của AI, mà là lỗi của hệ thống tư bản’. Là cha mẹ, ta lo lắng – tương lai của con sẽ ra sao?
Lời cảnh báo từ ‘cha đỡ đầu’ AI
Geoffrey Hinton không phải người xa lạ với giới công nghệ. Ông được mệnh danh là ‘cha đỡ đầu của AI’ nhờ những đóng góp nền tảng cho học sâu. Nhưng gần đây, ông khiến nhiều người chú ý khi rời Google để nói thẳng về rủi ro của AI. Trong một bài phỏng vấn với Financial Times, Hinton dự đoán: ‘Người giàu sẽ dùng AI để thay thế công nhân. Nó sẽ tạo ra thất nghiệp hàng loạt và lợi nhuận bùng nổ. Nó sẽ làm vài người giàu hơn nhiều và hầu hết mọi người nghèo đi. Đó không phải lỗi của AI, mà là lỗi của hệ thống tư bản’.
Nghe có vẻ nặng nề nhỉ? Có lẽ bạn cũng từng lo lắng khi thấy con say mê thiết bị công nghệ—đó là điều tự nhiên, và chúng ta không đơn độc. Nhưng thay vì lo lắng, hãy cùng nhau tìm cách chuẩn bị cho con. Khi nhìn con mình chơi đùa, học hỏi, tôi tự hỏi: Thế giới chúng sẽ lớn lên sẽ khác biệt thế nào? Liệu AI sẽ là công cụ hỗ trợ hay thách thức?
Chuẩn bị cho con từ hôm nay
Vậy thì, là cha mẹ, chúng ta có thể làm gì? Hinton nhấn mạnh vấn đề không nằm ở bản thân AI mà ở cách nó được sử dụng trong hệ thống kinh tế-xã hội.
- Dạy con tư duy phản biện và sáng tạo. Khuyến khích con khám phá, thử nghiệm và không ngại thất bại. Những kỹ năng này sẽ luôn có giá trị dù công nghệ AI có phát triển đến đâu.
- Cân bằng giữa công nghệ và trải nghiệm thực tế. Cho con thời gian chơi tự do, như những buổi chiều đi dạo công viên gần nhà, con vừa chơi vừa khám phá thiên nhiên. Điều này giúp phát triển kỹ năng xã hội – điều mà hệ thống thông minh khó thay thế.
AI trong giáo dục: Cơ hội và thách thức
AI trong giáo dục không chỉ là công cụ học tập mà còn là chủ đề cần thảo luận với con. Khi con hỏi về robot hay trợ lý ảo, hãy giải thích đơn giản: ‘Đó là công cụ do con người tạo ra để giúp đỡ, nhưng chúng ta vẫn là người quyết định cách sử dụng nó’.
Theo Hinton, công nghệ AI có thể thay thế nhiều công việc lặp đi lặp lại, nhưng cũng mở ra cơ hội cho những vai trò mới. Hãy khuyến khích con học hỏi những kỹ năng mới, như lập trình cơ bản hay phân tích dữ liệu, nhưng đừng quên nuôi dưỡng lòng nhân ái và sự đồng cảm. Những giá trị này sẽ giúp con không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong tương lai.
Gợi ý nho nhỏ: Cùng con thử một ứng dụng AI đơn giản để vẽ tranh hoặc viết truyện. Vừa chơi vừa học, và quan trọng là thảo luận về những gì hệ thống AI làm được và không làm được. Con sẽ thấy công nghệ thú vị nhưng cũng hiểu giới hạn của nó.
Xây dựng tương lai bền vững cùng con
Cuối cùng, hãy nhớ rằng tương lai không chỉ được định hình bởi công nghệ, mà còn bởi cách chúng ta xây dựng cộng đồng và giá trị sống. Hinton chỉ ra rằng hệ thống kinh tế hiện tại có thể khuếch đại bất bình đẳng, nhưng chúng ta có thể lựa chọn hướng đi khác.
Là cha mẹ, chúng ta có thể dạy con về sự chia sẻ, trách nhiệm và công bằng. Khuyến khích con tham gia hoạt động cộng đồng, giúp đỡ người khác và suy nghĩ về tác động của hành động mình. Những bài học này sẽ giúp con trở thành công dân có trách nhiệm trong thế giới đầy biến động.
Chúng ta hãy cùng lạc quan và hành động ngay hôm nay! Công nghệ luôn phát triển, và con người luôn tìm ra cách thích ứng. Quan trọng là chúng ta đồng hành cùng con, trang bị cho chúng không chỉ kiến thức mà cả trái tim ấm áp và tư duy mở.
Nguồn: “That’s not AI’s fault, that is the capitalist system” — The ‘Godfather of AI’ warns how the tech will wipe out jobs but boost profits, Windows Central, 2025/09/08 11:41:35