Có khi nào bạn thức dậy với nỗi lo AI sẽ thay thế công việc và tự hỏi liệu mình đã sẵn sàng chưa? Bạn biết không, theo dữ liệu từ Ấn Độ, có một nghịch lý rất thú vị: khi thế giới lo ngại về AI lấy mất việc làm, thì 37% lao động trong độ tuổi 40-54 lại tin tưởng mạnh mẽ rằng AI sẽ mang lại tác động tích cực cho công việc của họ. Điều gì khiến những người ở giai đoạn giữa sự nghiệp lại có cái nhìn lạc quan như vậy về AI và công nghệ này? Phải chăng bí quyết nằm ở cách chúng ta tiếp cận và chuẩn bị cho tương lai, đặc biệt là việc ứng dụng AI vào công việc?
Mình và con gái mình thường chậm rãi bước những bước chân vui vẻ chỉ 100 m từ nhà ra trường—cũng giống như cách mình đang học AI từng chút một mỗi ngày.
Lo Âu Về AI: Hiểu Đúng Để Vượt Qua
Lo lắng về AI chẳng phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là phản ứng hoàn toàn tự nhiên trước những thay đổi lớn. Nghiên cứu từ ADP chỉ ra rằng những người trẻ tuổi (27-39) thường có nhiều lo ngại về việc mất việc làm hơn so với các nhóm tuổi lớn hơn. Thật dễ hiểu bởi họ đang ở giai đoạn đầu sự nghiệp, nơi mọi thứ còn nhiều bấp bênh và những ảnh hưởng tiềm tàng của AI có thể tạo ra nhiều bất an.
Nhưng đây chính là lúc chúng ta cần nhìn nhận lại: thay vì để nỗi sợ chi phối, hãy xem nó như tín hiệu cho thấy bạn cần trang bị thêm kỹ năng. Như Rahul Goyal từ ADP chia sẻ: “Một liều thuốc giải tốt cho nỗi sợ hãi là xây dựng kỹ năng: khi nhà tuyển dụng đầu tư vào đào tạo và nâng cao năng lực được thiết kế phù hợp, sự lo lắng của nhân viên sẽ chuyển thành tự tin, và sự lạc quan sẽ tăng lên.” Đây là một góc nhìn quan trọng về cách AI có thể được quản lý để hỗ trợ sự phát triển nghề nghiệp.
Đào Tạo Hiệu Quả: Chìa Khóa Để Nhân Viên Tự Tin Với AI?
Vấn đề chẳng phải là có đào tạo hay không, mà là đào tạo như thế nào để thực sự hiệu quả. Nghiên cứu từ EY cho thấy 80% người lao động cho biết việc đào tạo/nâng cao kỹ năng sẽ giúp họ thoải mái hơn khi sử dụng AI tại nơi làm việc, nhưng gần như nhiều người (73%) lo ngại về việc tổ chức của họ không cung cấp đủ đào tạo hoặc nâng cao kỹ năng liên quan đến AI.
Điểm thú vị là đây chính là một khoảng cách lớn giữa nhu cầu và thực tế trong việc đào tạo và ứng dụng AI. Đào tạo không chỉ là tổ chức các khóa học, mà phải gắn liền với nhu cầu kinh doanh thực tế. Khi nhân viên thấy rõ giá trị của việc học tập đối với công việc hàng ngày, họ sẽ tự động chuyển từ tâm thế lo ngại sang hào hứng khám phá những khả năng mới mà AI mang lại.
Kinh Nghiệm: Nền Tảng Vững Chắc Trong Kỷ Nguyên AI
Một phát hiện thú vị từ báo cáo của ADP là những nhân viên lớn tuổi, gần về hưu, thường cảm thấy AI sẽ có tác động hạn chế đến vai trò của họ. Điều này không có nghĩa họ không quan tâm đến AI, mà có lẽ họ đã trải qua nhiều thay đổi công nghệ trong sự nghiệp và hiểu rằng bản thân kinh nghiệm và kỹ năng mềm vẫn luôn có giá trị cốt lõi.
Và bạn biết sao không? Đây chính là bài học quý giá: công nghệ có thể thay đổi, nhưng những kỹ năng như giải quyết vấn đề phức tạp, xây dựng mối quan hệ và thúc đẩy đổi mới sẽ mãi trường tồn. AI không thay thế những kỹ năng này, mà giúp chúng ta có thời gian và năng lượng để tập trung vào chúng nhiều hơn, từ đó nâng cao hiệu quả công việc và sự hài lòng.
Xây Dựng Lòng Tin Bền Vững Vào AI Như Thế Nào?
Xây dựng lòng tin vào AI chẳng phải là việc một sớm một chiều. Nó đòi hỏi một chiến lược tổng thể từ các nhà tuyển dụng. Rahul Goyal nhấn mạnh: “Các nhà tuyển dụng cần vượt ra ngoài việc cung cấp đào tạo — họ phải đảm bảo nó phù hợp với nhu cầu kinh doanh thực tế.”
Khi nhân viên thấy rằng việc học tập AI không chỉ là để “theo kịp xu hướng” mà thực sự giúp họ làm việc hiệu quả hơn, giảm tải những công việc lặp đi lặp lại, họ sẽ tự nhiên đón nhận công nghệ này với thái độ tích cực. Sự hỗ trợ từ chính sách, như lộ trình AI quốc gia, cũng góp phần củng cố sự tự tin này, tạo nên một môi trường làm việc cởi mở hơn với AI.
Hành Trình Từ Lo Âu Sang Tự Tin Với AI
Con đường từ lo lắng đến tự tin không phải là đường thẳng, mà là hành trình với nhiều chặng nghỉ và điểm dừng để học hỏi. Mỗi người có tốc độ tiếp thu khác nhau, và điều đó hoàn toàn bình thường. Quan trọng là chúng ta không dừng lại ở việc nhận ra nỗi sợ, mà biến nó thành động lực để hành động.
Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ: tham gia một khóa học trực tuyến về AI, thử nghiệm một công cụ AI đơn giản trong công việc hàng ngày, hoặc đơn giản là trò chuyện với đồng nghiệp về cách họ đang ứng dụng AI. Mỗi bước đi nhỏ này đều góp phần xây dựng sự tự tin và giảm bớt lo âu, hướng tới việc làm chủ công nghệ.
Tương Lai: AI Và Con Người Cùng Phát Triển
Khi nhìn vào tương lai, chúng ta thấy một bức tranh nơi AI và con người không phải là đối thủ, mà là những đối tác cùng nhau phát triển. Những ứng dụng AI không thay thế công việc — chúng cho phép nhân viên tập trung vào giải quyết các vấn đề phức tạp, xây dựng mối quan hệ và thúc đẩy đổi mới. Đây là một cái nhìn đầy hy vọng về sự cộng sinh giữa con người và AI.
Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân người lao động, mà còn cho cả tổ chức và xã hội. Khi mỗi người chúng ta chủ động trang bị kỹ năng và tư duy phù hợp, chúng ta không chỉ thích ứng với thay đổi mà còn có thể dẫn dắt và định hình tương lai của công nghệ theo hướng tích cực và nhân văn hơn.
Source: India Inc needs to ensure AI becomes tool for empowerment than anxiety: ADP India’s Rahul Goyal, The Economic Times, 2025-09-11