Nhà mình cuối cùng cũng yên tĩnh rồi em nhỉ. Nhìn ra ngoài ban công, ánh đèn đường thành phố lấp lánh như những vì sao không bao giờ ngủ. Anh ngồi đây, nhìn em lật giở cuốn sổ tay, và trong đầu cứ vang lên một con số anh đọc được hôm nay: 85% công việc của năm 2030 vẫn chưa hề tồn tại. Nhìn cảnh em và con sáng tạo thế này, anh chợt nghĩ đến con số vừa đọc được… Con số đó thật đáng kinh ngạc, nó khiến anh vừa lo lắng lại vừa thấy tò mò.
Nó làm anh nghĩ đến những nghệ nhân, những thương hiệu lâu đời, cách họ giữ gìn những họa tiết thủ công đặc trưng qua bao thập kỷ, nhưng đồng thời vẫn không ngừng đổi mới để hòa nhịp với thế giới. Và rồi anh lại nhìn em, nhìn cách em lặng lẽ cân bằng hai thế giới đó ngay trong ngôi nhà nhỏ của chúng ta, và anh nhận ra, có lẽ câu trả lời cho tương lai của các con không ở đâu xa vời cả.
Nơi Truyền Thống Và Tương Lai Chạm Vào Nhau
Anh nhớ chiều nay, khi em ngồi cùng con, chỉ cho con cách phối màu trên giấy. Đôi tay em thật khéo léo, nhưng điều anh trân quý hơn cả là sự kiên nhẫn trong ánh mắt em. Em không chỉ dạy con vẽ, em đang trao cho con một di sản – sự trân trọng những gì được tạo ra từ chính đôi tay mình, từ sự tỉ mỉ và tình yêu thương.
Một lát sau, con lại cầm lấy máy tính bảng, tìm kiếm những video hướng dẫn kỹ thuật vẽ mới. Con hào hứng khoe với em một hiệu ứng kỹ thuật số mà nó vừa học được. Em đã không gạt đi, mà còn ngồi xuống cùng con, trầm trồ hỏi ‘Làm thế nào vậy con? Chỉ cho mẹ với’. Wow! Con học nhanh thật!
Khoảnh khắc đó đối với anh thật đẹp. Đó chính là cách cân bằng công nghệ và sáng tạo cho trẻ một cách tự nhiên nhất. Em không hề xem công nghệ là kẻ thù của sáng tạo truyền thống. Em biến nó thành một công cụ, một người bạn đồng hành.
Em giữ cho ‘cái hồn’ của sự sáng tạo luôn ở đó – sự ấm áp của đôi bàn tây, sự kết nối giữa hai mẹ con.
Nhiều lúc anh thấy mình thật lạc hậu, loay hoay với một ứng dụng mới, trong khi con mình lại có thể chỉ cho anh từng bước một. Cái lần đó anh cũng phải lục lọi trên điện thoại cả nửa giờ mới theo kịp con nữa! Có lẽ, trong thế giới này, đôi khi chính những đứa trẻ lại là người thầy, dẫn dắt chúng ta bước vào tương lai, phải không em?
Trí Tuệ Nhân Tạo: Người Bạn Đồng Hành Hay Kẻ Thay Thế?
Dạo này người ta nói nhiều về AI, về việc nó có thể viết văn, vẽ tranh, làm thay công việc của con người. Nói thật đi em, có lúc nào anh cũng thấy tim mình đập nhanh hơn khi nghĩ đến tương lai của con mà. Mình sợ con quá phụ thuộc vào AI, nhưng cũng muốn con học hỏi từ công nghệ. Liệu sự sáng tạo thuần túy có còn chỗ đứng?
Nhưng rồi anh lại nghĩ về cách em sẽ dạy con sử dụng AI an toàn mà vẫn phát triển trí tưởng tượng. Anh không nghĩ em sẽ yêu cầu nó ‘vẽ một bức tranh’. Anh hình dung em và con sẽ ngồi cùng nhau, hỏi nó những câu hỏi thật ngô nghê: ‘Nếu một đám mây có vị dâu tây thì trông nó sẽ thế nào?’ hay ‘Hãy miêu tả một khu rừng nơi cây cối biết hát’.
Em sẽ biến AI thành một nguồn cảm hứng vô tận, một chất xúc tác để kích thích sự tò mò và sáng tạo cho con trong thời đại số, chứ không phải là một cỗ máy làm thay công việc của con. Anh tin vào sự khôn ngoan của em trong việc vạch ra những ranh giới.
Em sẽ dạy con rằng công nghệ là một công cụ tuyệt vời để khám phá, nhưng trái tim của sự sáng tạo vẫn luôn nằm ở cảm xúc, ở những câu chuyện và trải nghiệm độc nhất của riêng con. Em dạy con cách làm chủ công nghệ, chứ không phải để công nghệ làm chủ mình. Đó là bài học quý giá nhất mà không trường lớp nào có thể dạy được.
Ngôi Nhà Của Chúng Ta: Một Vườn Ươm Cho Sự Tò Mò
Anh yêu cái cách em biến ngôi nhà của chúng ta thành một không gian an toàn cho những thử nghiệm và cả những thất bại. Anh nhớ lần con làm hỏng chiếc bánh quy vì cho quá nhiều muối. Thay vì la mắng, em đã cười và nói: ‘Vậy là chúng ta đã khám phá ra một công thức làm bánh quy không ngon rồi!’. Em đã biến một ‘thất bại’ thành một ‘khám phá’.
Chính thái độ đó của em đã gieo vào lòng con hạt mầm của sự dũng cảm. Dám thử, dám sai, dám đặt những câu hỏi ‘tại sao’ và ‘nếu thì’. Em khuyến khích sự tò mò trong từng khoảnh khắc nhỏ nhặt, từ việc quan sát một con kiến tha mồi đến việc thắc mắc tại sao bầu trời lại màu xanh.
Anh nhận ra rằng, để đối mặt với một tương lai với 85% công việc chưa xác định, thì kỹ năng quan trọng nhất không phải là ghi nhớ kiến thức, mà chính là khả năng học hỏi không ngừng, sự linh hoạt và lòng dũng cảm để đối mặt với những điều chưa biết. Và em, bằng sự dịu dàng của mình, đang trang bị cho con những hành trang quý giá đó mỗi ngày.
Khi Sáng Tạo Là Sợi Dây Gắn Kết
Đôi khi, guồng quay công việc và cuộc sống khiến chúng ta cảm thấy thật xa cách. Nhưng chính những lúc cả nhà mình cùng nhau làm một điều gì đó, anh lại cảm thấy sự kết nối mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Như lần chúng ta cùng nhau trang trí nhà cửa đón Tết, hay đơn giản là cùng con thực hiện một dự án thủ công nhỏ cho lớp học.
Đó là những khoảnh khắc mà chúng ta không phải là những cá nhân riêng lẻ, mà là một đội, một gia đình.
Và công nghệ, một lần nữa, lại trở thành cầu nối. Bức tranh con vẽ, món ăn chúng ta cùng nấu, được em chụp lại và gửi cho ông bà ở quê. Khoảng cách địa lý như được xóa nhòa. Em đã dùng công nghệ không phải để thay thế sự tương tác, mà để lan tỏa niềm vui và sự gắn kết.
Nhìn lại hành trình của chúng ta, anh thấy rằng việc nuôi dưỡng trí tưởng tượng phong phú cho trẻ cùng công nghệ không phải là một nhiệm vụ gì đó quá to tát. Nó nằm ở chính những cuộc trò chuyện nhỏ, những khoảnh khắc kiên nhẫn, và tình yêu thương mà em vun đắp mỗi ngày.
Em chính là người nghệ sĩ đang vẽ nên những họa tiết đẹp nhất cho tương lai của gia đình mình, và anh thật may mắn khi được cùng em đi trên hành trình này. Còn anh thì luôn tự hỏi: Liệu tương lai có thực sự là cuộc đua với công nghệ, hay là cơ hội để chúng ta cùng nhau tạo ra điều gì đó mới mẻ hơn nhỉ?
Source: The Art Of Pattern, Rebekka Bay On Shaping Marimekko’s Future, Forbes, 2025/09/13 16:45:15