Em ơi, bạn có biết sức mạnh thực sự của gia đình được thử thách ở những lúc nào không? Hôm nay, sau cơn bão, anh đã học được điều đó. Tối nay gió dịu hẳn sau trận bão chiều qua.
Con đã ngủ say từ lúc nào không biết, cái chăn voan em đắp cho con vẫn ướt sương từ vườn sau hở cửa sổ.
Anh vừa lướt tin về hệ thống AI dùng drone quản lý cây xanh, chợt nhớ đến trưa nay – lúc mạng internet cúp đột ngột giữa giờ em dạy học trực tuyến, cành cây trước ngõ đổ chắn đường dây điện như lời nhắc nhở xót xa: Ừ, công nghệ hiện đại thật, nhưng có bao giờ nó thay em được không, khi chính đôi bàn tay em là điểm tựa duy nhất giữ cho cả gia đình không đổ vỡ mỗi khi giông tố ập đến.
Nhớ Lần Điện Tắt Giữa Cơn Bão Tháng Sáu
Em còn nhớ không? Tháng Sáu năm ngoái, mưa như trút nước khiến mấy nhánh cây đổ ồm lên dây điện. Cả khu phố tối om, máy tính em vừa báo tài liệu gửi cho trường mất kết nối. Con nhỏ khóc vì không xem được video bài hát, nồi cơm điện tắt ngúm lúc gạo mới sôi.
Thế mà em bình tĩnh thắp nến, vừa dỗ con vừa bảo: ‘Thôi thì hôm nay cả nhà mình ăn cháo trắng, nhưng phải kể chuyện cho con nghe nhé!’. Anh ngồi im, lòng xót xa nhận ra: Mỗi lần hệ thống điện gián đoạn, người đầu tiên gồng mình tính toán lại thời gian là em. Lịch dạy bị hủy, kế hoạch nấu ăn xáo trộn, mà em không một lời ca thán.
Trong lúc anh loay hoay sửa đèn pin, em đã tranh thủ soạn bài giảng trên điện thoại pin yếu – như thể thời gian trong tay em có thể nén lại vô hạn. Như ông bà ta đã dạy: ‘Gia đình có khó khăn thì cả nhà cùng đương đầu.’ Ai bảo mẹ Việt chỉ là người chăm con? Em còn là kỹ sư hệ thống sống, nối lại mọi mảnh đời tan vỡ khi thiên nhiên nổi giận.
AI Cắt Tỉa Cành Cây, Ai Tỉa Bớt Nỗi Lo Trong Em?
Tin chiều nay nói về cảm biến AI phát hiện cành cây yếu trước 10 ngày. Công nghệ tuyệt vời thật, nhưng anh biết điều em cần không phải drone quét đường. Hôm qua giữa bão, em tính thầm: Mai con có bài kiểm tra online, nếu tiếp mất điện thì phải dậy sớm nấu mang đi. Mấy tháng nay em tăng ca dạy thêm để trả góp máy tính, thế mà khi mạng sập, em chỉ lo ‘các cháu nhỏ hôm nay học thế nào?’.
Anh thấy em ngồi góc ban công, tay run soạn tin nhắn xin phép hiệu trưởng, mắt mệt mỏi nhưng cố nhoẻn cười khi con đòi ôm. Công nghệ có thể dự báo cây đổ, nhưng làm sao đo được sức nặng của hai việc một người mẹ phải đảm nhiệm? Em không cần máy tính thông minh, em cần thời gian – thứ xa xỉ phẩm quý giá nhất của người phụ nữ Việt đang chia ba mảnh thời gian cho cơ quan, gia đình và chính mình.
Hệ Thống Dự Phòng Không Phải Công Nghệ Mà Là Em
Chiều nay, lướt mạng thấy clip drone cắt tỉa cây ở Singapore. Anh chợt nghĩ: Hóa ra chúng ta cũng có ‘hệ thống dự phòng’ hoàn hảo ngay trong nhà – đó là em. Mỗi lần bão đến, em tự động chuyển thành bộ chuyển đổi thông minh: khi điện mất, em biến nến thành đèn học cho con; khi đồng nghiệp gọi phàn nàn, em xin phép nhẹ nhàng mà không quên chuẩn bị bài giảng bù; khi anh lo lắng, em an ủi ‘Mình sống ở thành phố mà, mưa bão là chuyện thường’.
Nhưng anh biết, đằng sau nụ cười ấy là những đêm em thức trắng tính toán: tiền học thêm có đủ nếu phải nghỉ dạy hai ngày? Con có bị tụt bài không? Mẹ già gọi điện hỏi thăm sao không trả lời được… Em tự động nén nỗi lo thành năng lượng vô hình, như thể cơ thể em là máy phát điện mini chạy bằng yêu thương và cả những giọt nước mắt nuốt vào lòng.
Công nghệ chỉ bảo vệ dây điện, còn em bảo vệ cả bản đồ cảm xúc của gia đình.
Cùng Nhau Dệt Lại Những Dây Căng
Em ơi, anh không hứa sẽ mua drone về quét vườn. Nhưng anh hứa sẽ học cách trở thành ‘cảm biến’ nhạy nhất với nỗi mệt của em. Từ nay, mỗi lần em lặng im lau bàn tính cho con học, anh sẽ chủ động trông con. Mỗi lần em thở dài về lịch dạy dày đặc, anh sẽ cùng em lên kế hoạch nghỉ ngơi như lập trình vi tính.
Giống như hệ thống điện bền vững cần cả lưới cứng và trái tim người vận hành, tổ ấm của mình cần cả anh và em cùng căng dây an toàn. Đêm nay, nhìn em ngủ thiếp đi cạnh điện thoại báo thức 5h sáng mai, anh thầm cảm ơn những cơn bão – vì chúng nhắc anh: Công nghệ có thể ‘cắt tỉa’ rủi ro bên ngoài, nhưng điều giữ cho gia đình không gãy đổ chính là đôi vai gầy của người phụ nữ luôn biết cách thắp sáng từ bóng tối. Và anh xin hứa: Sẽ luôn là sợi dây điện âm tường, lặng thầm truyền năng lượng cho ánh mắt em không bao giờ tắt.
Source: Wildfires and Outages: How AI Can Fix Utility Vegetation Management, PowerMag, 2025/09/14 15:50:02