Bạn có nhớ hôm qua không? Khi con bỗng hỏi: ‘Tại sao người ta lại chết?’, ‘Làm thế nào để có em bé?’.
Khoảnh khắc ấy, bàn tay bạn có chùng xuống một chút? Cả căn phòng dường như lắng lại…
Dưới góc nhìn của một người bố từng đứng hình trước những câu hỏi tưởng đơn giản ấy, tôi đã học được rằng: chính cách chúng ta lắng nghe – hơn bất cứ câu trả lời nào – mới là món quà lớn nhất cho trái tim non nớt ấy.
Cái Ôm Giấu Trong Từng Lời Đáp
Thử tưởng tượng xem: con vừa ngã trầy xước đầu gối vì chạy nhảy, vừa khóc vừa hỏi: ‘Sao con bị té?’. Chúng ta thường trả lời ngay: ‘Do con chạy nhanh quá’, ‘Do sàn trơn’…
Nhưng có bao giờ bạn thử quỳ xuống ngang tầm mắt con, nhẹ nhàng hỏi lại: ‘Theo con thì sao?’. Khoảnh khắc ấy, tôi nhìn thấy đôi mắt người mẹ – không vội đưa ra lý do, mà trao cho con chiếc gương tự soi chiếu chính mình. Bởi đôi khi, ngã đau không bằng cảm giác không được thực sự lắng nghe.
Chuyên gia hay bảo ‘hãy giải đáp cụ thể’. Nhưng cụ thể nhất lại chính là cách ta chạm vào thắc mắc của con bằng sự hiện diện trọn vẹn. Như khi con hỏi ‘Tại sao mẹ phải đi làm?’, đâu cần dài dòng triết lý. Chỉ cần một chiếc ôm ghì chặt: ‘Để chiều về mẹ có thêm câu chuyện kể con nghe này’.
Phải không?
Phép Màu Từ Ba Từ ‘Mẹ Cũng Không Biết’
Bữa cơm tối hôm ấy, con gái nhỏ bỗng hỏi: ‘Có bao nhiêu hạt cơm trong bát?’. Tôi đã chuẩn bị giải thích về trọng lượng, định lượng… thì người mẹ cười xoà: ‘Ôi câu hỏi hay quá! Mẹ chưa nghĩ đến bao giờ. Con muốn cùng đếm thử không?’. Cả bữa tối biến thành cuộc phiêu lưu đếm từng hạt gạo – tiếng cười giòn tan vang khắp phòng bếp.
Chúng ta thường sợ những câu trả lời ‘không biết’ – sợ con nghĩ mình kém cỏi. Nhưng tôi đã học được từ chính người bạn đời rằng: thú nhận thiếu hiểu biết lại chính là chìa khoá mở cánh cửa sáng tạo. Lúc ta nói ‘Hãy cùng tìm hiểu nhé?’, con không nhìn thấy sự thất bại – mà thấy tấm gương về tinh thần ham học hỏi. Bài học quý hơn mọi câu trả lời sẵn có.
Câu Trả Lời Không Nằm Ở Mồm Bố Mẹ
Bạn thử quan sát một lần xem: Khi con hỏi ‘Tại sao trời mưa?’, đôi mắt ấy sáng lấp lánh chờ đợi điều gì? Phải chăng con không thực sự cần lời giải khoa học, mà cần cảm giác được đối thoại, được công nhận tầm quan trọng của câu hỏi? Tôi nhớ có lần bé chỉ vào bông hoa héo: ‘Sao nó chết rồi?’. Thay vì giải thích về quang hợp, tôi thấy người mẹ nhẹ nhàng ngắt chiếc lá vàng đặt vào lòng bàn tay con: ‘Con thử nghĩ xem – cuộc đời bông hoa giống điều gần nhất với con?’. Và câu trả lời con đưa ra khiến cả hai vợ chồng sửng sốt: ‘Như chiếc bánh mẹ làm ạ – để lại hương thơm dù đã hết’.
100+ câu hỏi mỗi ngày không phải gánh nặng. Đó là 100 lần con gõ cửa tim ta, nói rằng: ‘Hãy dạy con cách tư duy, cách yêu thương, cách làm người. Con tin bố mẹ lắm‘.
Mỗi sự kiên nhẫn của bạn hôm nay, sẽ nuôi dưỡng một tâm hồn dám đặt câu hỏi, dám khám phá, dám sống trọn vẹn.
Giá trị nào lớn hơn thế?