Có những buổi tối, khi con liên tục hỏi ‘tại sao mây lại trắng?’, ‘tại sao điện thoại biết nói chuyện?’, mình ngồi quan sát hai mẹ con và thấy lòng ấm lạ.
Giữa những bộn bề thường ngày, chính những cuộc trò chuyện nhỏ này nhắc nhở rằng chúng ta đang cùng nhau nuôi dưỡng những nhà thám hiểm tương lai – những đứa trẻ không ngừng tò mò về thế giới xung quanh.
Khi những câu hỏi ‘tại sao’ trở thành cơ hội
Mỗi lần con hỏi ‘tại sao’, đó không chỉ là một câu hỏi đơn thuần mà là cánh cửa mở ra thế giới quan của trẻ. Mình quan sát cách em kiên nhẫn lắng nghe, không vội vàng đưa ra câu trả lời ngay mà thường hỏi lại Thế con nghĩ sao?. Cách này không chỉ khuyến khích con suy nghĩ độc lập mà còn giúp mình hiểu được cách con nhìn nhận vấn đề.
Những câu hỏi tưởng chừng đơn giản như ‘Tại sao mẹ phải đi làm?’ hay ‘Con sinh ra từ đâu?’ thực ra chứa đựng rất nhiều điều con muốn biết về thế giới. Và em đã dạy mình rằng, đôi khi không cần câu trả lời hoàn hảo, chỉ cần sự chân thành và cởi mở cùng con khám phá.
Công nghệ và thiên nhiên – hai người thầy của con
mình nhớ những chiều cuối tuần, em dẫn con ra công viên quan sát những con kiến tha mồi, những chiếc lá đổi màu. ‘Con thấy không,’ em nói nhẹ nhàng, ‘thiên nhiên như một hệ thống vận hành kỳ diệu với những quy luật riêng.’ Rồi những lần hai mẹ con cùng làm thí nghiệm khoa học đơn giản trong bếp, có khi nước tràn ra sàn, bột mì vương vãi khắp nơi.
Nhưng tiếng cười giòn tan của con và ánh mắt hạnh phúc của em khiến mọi ‘sự cố’ đều trở thành kỷ niệm đẹp. Chính em đã cho mình thấy rằng, học về công nghệ không có nghĩa là xa rời thiên nhiên, mà là hiểu được sự kết nối giữa hai thế giới này.
Giải thích AI cho con – từ những điều gần gũi
Khi con hỏi về trí tuệ nhân tạo, em không giải thích bằng những thuật ngữ phức tạp. Thay vào đó, em so sánh AI với một người bạn biết học hỏi, giống như cách con học từ những sai lầm. ‘Con thấy không,’ em nói, máy tính cũng học từ thông tin nó thu thập được, giống như con học từ những trải nghiệm hàng ngày. Cách giải thích này không chỉ giúp con hiểu về công nghệ mà còn dạy con về quá trình học tập không ngừng.
Mình nhận ra rằng, dạy con về AI không phải là chuyện của tương lai xa mà bắt đầu từ những cuộc trò chuyện hàng ngày, từ cách chúng ta giúp con hiểu về thế giới xung quanh.
Nuôi dưỡng tinh thần phản biện – món quà cho tương lai
Điều mình ngưỡng mộ nhất ở em là cách em khuyến khích con đặt câu hỏi, ngay cả những câu hỏi ‘khó’ hay ‘nhạy cảm’. Thay vì né tránh, em cùng con tìm hiểu, tra cứu thông tin và thảo luận. ‘Theo mẹ thì…’, em thường bắt đầu như vậy, tạo không khí cởi mở cho cuộc trò chuyện.
Trong thời đại AI phát triển, việc dạy con cách đặt câu hỏi đúng quan trọng hơn nhiều so với việc có tất cả câu trả lời. Và em chính là người đã chỉ cho mình thấy điều đó – rằng
nuôi dưỡng trí tò mò cho con là hành trình cả gia đình cùng nhau khám phá, học hỏi và trưởng thành.