Có những buổi tối, ngồi nhìn con say mê với chiếc máy tính bảng, những ngón tay nhỏ bé lướt nhanh như một chuyên gia công nghệ thực thụ… tự hào xen lẫn chút trăn trở.
Liệu sự thông thạo công nghệ ấy đã đủ để bảo vệ con trong thế giới mà AI đang thay đổi mọi thứ?
Và rồi mình nhận ra, điều chúng ta cần chuẩn bị cho con không phải là cạnh tranh với máy móc, mà là nuôi dưỡng những ‘kỹ năng không thể thay thế’ — những phẩm chất làm nên con người đích thực.
AI Giỏi Tính Toán, Nhưng Con Người Giỏi Cảm Nhận
Trong những buổi trò chuyện về tương lai của các con, giữa không gian ấm áp của căn nhà, mình thường nghĩ về điều gì thực sự quan trọng. Giữa xã hội mà thành công thường được đo bằng điểm số, có những thứ còn giá trị hơn thế. Những kỹ năng mà máy móc khó có thể sao chép – sự sáng tạo, khả năng đồng cảm, tư duy phản biện – mới chính là hành trang vững chắc nhất cho con.
Như cách cha mẹ vẫn thường làm, lắng nghe những câu chuyện của con sau mỗi ngày đi học, không chỉ để biết con được mấy điểm, mà để hiểu con đã học được gì về cách ứng xử với bạn bè, về việc giải quyết những mâu thuẫn nho nhỏ. Đó chính là những bài học ‘không thể thay thế’ mà không lớp học nào dạy đầy đủ bằng.
Những Trò Chơi Gia Đình – Phòng Thí Nghiệm Của Tình Thương
Có nhớ những tối cuối tuần, khi cả nhà quây quần bên bàn cờ, tiếng cười giòn tan vang khắp phòng khách? Có những lúc các con tranh luận về luật chơi, và thay vì can thiệp ngay, chúng ta để các con tự tìm cách thương lượng. Chính trong những khoảnh khắc đó, các con đang học được nhiều hơn cả những gì sách vở có thể dạy.
Những trò chơi gia đình không đơn thuần là giải trí, mà là cơ hội để con rèn luyện kỹ năng hợp tác, giao tiếp, và giải quyết vấn đề. Chúng ta không cần phải tạo ra những hoạt động phức tạp, chỉ cần biến những khoảnh khắc bình thường thành cơ hội học tập đặc biệt.
Câu Chuyện Đêm Khuya Và Sức Mạnh Của Trí Tưởng Tượng
Những đêm được kể chuyện cho con nghe luôn là khoảnh khắc đặc biệt. Giọng kể ấm áp, đầy cảm xúc khiến những câu chuyện trở nên sống động lạ thường. Khi con hỏi ‘Tại sao nhân vật này lại làm như vậy?’, chúng ta không vội đưa ra câu trả lời, mà cùng con thảo luận, khơi gợi trí tưởng tượng và khả năng đồng cảm. Trong thời đại mà AI có thể tạo ra hàng ngàn câu chuyện trong nháy mắt, thì chính những khoảnh khắc kết nối này mới là điều làm nên sự khác biệt.
Công nghệ có thể hỗ trợ, nhưng không thể thay thế được hơi ấm của một cái ôm và sự gần gũi khi kể chuyện cùng nhau.
Đồng Hành Cùng Những Đứa Trẻ Tỏa Sáng
Đôi khi mình cũng lo lắng về tương lai của các con trong thế giới đầy biến động. Nhưng rồi nhìn lại hành trình đã qua, những đêm thức khuya chăm con ốm, những buổi sáng cùng nhau chuẩn bị bữa ăn, những lần cùng con giải quyết những vấn đề nhỏ… Chính những điều bình dị ấy đang xây dựng nên những con người kiên cường.
Chuẩn bị cho con không phải là chạy đua với công nghệ, mà là đồng hành để con khám phá ra những điều làm con trở nên đặc biệt.
Công nghệ sẽ là công cụ, nhưng tình yêu thương và sự thấu hiểu mới là nền tảng vững chắc nhất.
Cùng nhau, chúng ta sẽ nuôi dưỡng những đứa trẻ không chỉ thông minh mà còn biết yêu thương, không chỉ giỏi tính toán mà còn giàu lòng trắc ẩn.
Nguồn: Durable Skills in the Age of AI, ACM, 2025/09/30 15:12:57