Bạn có tin một ngày nào đó AI có thể “viết tiếp” những kiệt tác điện ảnh bị lãng quên? Gần đây, tôi đọc được tin một startup được Amazon hậu thuẫn tuyên bố sẽ dùng AI để tái tạo 43 phút cảnh quay thất lạc của ‘The Magnificent Ambersons’—kiệt tác dang dở của đạo diễn huyền thoại Orson Welles. Nghe thật sững sờ phải không? Tin này không chỉ khiến tôi suy nghĩ về tương lai điện ảnh, mà còn về cách chúng ta—những cha mẹ—định hướng con cái tiếp cận công nghệ và sáng tạo trong thời đại số.
Câu Chuyện Phía Sau Những Thước Phim Thất Lạc
Năm 1942, Orson Welles—bộ óc sáng tạo đằng sau ‘Citizen Kane’—cho ra mắt ‘The Magnificent Ambersons’. Bản gốc dài 131 phút, nhưng hãng phim RKO đã cắt bỏ tới 43 phút mà không có sự đồng ý của ông, thậm chí tiêu hủy luôn cảnh quay gốc. Welles từng đau đớn chia sẻ: ‘Họ đã phá hủy Ambersons, và nó cũng phá hủy luôn tôi.’ Giờ đây, 80 năm sau, startup Showrunner muốn dùng AI để ‘phục dựng’ những cảnh quay đã mất đó. Nghe có vẻ như một phép màu công nghệ, nhưng liệu nó có thực sự tôn vinh được tầm nhìn nghệ thuật nguyên bản của Welles? Ôi, công nghệ quả là con dao hai lưỡi!
AI Trong Điện Ảnh: Cơ Hội Và Thách Thức
Theo nghiên cứu từ ScienceDirect, AI đang định hình lại toàn bộ chuỗi giá trị ngành điện ảnh—từ sản xuất, hậu kỳ đến phân phối. AI có thể nâng cao chất lượng hình ảnh, âm thanh, thậm chí giúp phục chữ những bộ phim cổ điển. Nhưng mặt khác, nó cũng đặt ra những lo ngại về tính xác thực lịch sử, tính sáng tạo nguyên bản, và thậm chí là việc thay thế lao động con người. Như gia đình Welles đã phản ứng: ‘AI không thể thay thế được bản năng sáng tạo vốn có trong tâm trí con người.’ Liệu AI có xóa nhòa ranh giới giữa sáng tạo thật và mô phỏng? Đó là điều khiến tôi trăn trở mỗi lần nhìn con gái mình say sưa vẽ những bức tranh bằng phần mềm đơn giản.
Bài Học Cho Cha Mẹ: Nuôi Dưỡng Tư Duy Sáng Tạo Trong Thời Đại AI
Là một người cha, tôi thường tự hỏi: Làm thế nào để cân bằng giữa việc cho con tiếp cận công nghệ và khuyến khích con sáng tạo theo cách riêng? Câu chuyện về ‘The Magnificent Ambersons’ nhắc nhở chúng ta rằng công nghệ—dù mạnh mẽ đến đâu—cũng chỉ là công cụ. Nó không thể thay thế được trí tưởng tượng, cảm xúc, và cái nhìn độc đáo của mỗi người. Thay vì để con chỉ tiêu thụ nội dung do AI tạo ra, hãy khuyến khích con tự tay vẽ nên những câu chuyện của riêng mình, dù là qua những nét vẽ nguệch ngoạc hay những vở kịch gia đình ngẫu hứng. Bạn đã bao giờ thử cùng con tạo phim AI chưa? Thử dùng app AI đơn giản để con vẽ truyện tranh rồi cùng thảo luận xem nhân vật nên hành động thế nào—đó là cách tuyệt vời để kết hợp công nghệ và sáng tạo!
Cân Bằng Giữa Công Nghệ Và Thế Giới Thực
Nhưng khoan, AI đâu chỉ có mỗi mặt tối! Trời cuối hè trong vắt ở khu phố nhiều cây xanh của chúng tôi hôm nay gợi nhớ đến những buổi chiều tha thẩn ngoài công viên—nơi bọn trẻ được thỏa sức chạy nhảy, khám phá thiên nhiên, và tương tác trực tiếp với bạn bè. Đó là những trải nghiệm mà không AI nào có thể tái tạo hoàn hảo được. Công nghệ có thể hỗ trợ học tập, giải trí, nhưng đừng quên dành thời gian cho những hoạt động ngoài trời, những cuộc trò chuyện gia đình không màn hình—nơi trí tưởng tượng của con được tự do bay bổng. Tôi nhớ có lần cả nhà cùng ông bà xem lại phim cũ, và cháu gái hỏi: “Sao ngày xưa phim không có hiệu ứng đẹp thế bà?”. Những khoảnh khắc đa thế hệ như thế này mới là chất liệu nuôi dưỡng sáng tạo bền vững.
Hướng Đến Tương Lai: Tôn Trọng Quá Khứ, Đón Nhận Tương Lai
Dự án của Showrunner có thể là một thử nghiệm thú vị về khả năng của AI, nhưng nó cũng dạy chúng ta bài học về sự tôn trọng với di sản nghệ thuật và ý định sáng tạo nguyên bản. Là cha mẹ, chúng ta có thể hướng dẫn con sử dụng công nghệ một cách có ý thức—không phải để thay thế, mà để bổ trợ cho khả năng sáng tạo vốn có. Hãy cùng con thảo luận về những câu chuyện như thế này, hỏi con: ‘Nếu là Welles, con sẽ vui hay buồn khi AI “chỉnh sửa” tác phẩm của mình?’ Những cuộc trò chuyện như vậy sẽ giúp con phát triển tư duy phản biện và trân trọng giá trị của sáng tạo chân chính.
Kết Lại: Hãy Để Con Là Nhà Sáng Tạo Của Chính Mình
Cuối cùng, dù công nghệ có tiến xa đến đâu, điều quan trọng nhất vẫn là nuôi dưỡng niềm đam mê khám phá và sáng tạo trong con. Hãy khuyến khích con không chỉ là người tiêu dùng công nghệ, mà là người sử dụng nó để thể hiện tiếng nói riêng—giống như Orson Welles đã làm với những thước phim của mình. Vì sau tất cả, những ý tưởng độc đáo, những cảm xúc chân thật—đó mới là thứ làm nên giá trị trường tồn, vượt xa mọi thuật toán.
Nguồn: Amazon Startup Announces Plans to “Finish” Orson Welles’ Lost Film With 43 Minutes of AI-Generated Footage, Futurism, 2025/09/06