Thế giới của con tôi giờ đây tràn ngập những câu hỏi về ‘trợ lý ảo’ và ‘robot thông minh’. Điều này khiến tôi suy nghĩ rất nhiều về vai trò của cha mẹ trong việc định hướng cho con sử dụng công nghệ một cách có ý thức và nhân văn, phản ánh những trăn trở chung của nhiều gia đình hiện nay.
Học AI Từ Những Câu Hỏi Ngây Thơ Của Con
Con gái tôi ở độ tuổi mà sự tò mò về thế giới xung quanh luôn tràn đầy. Mỗi lần con hỏi: ‘Bố ơi, cái này có phải AI không?’ là mỗi lần tôi nhận ra rằng công nghệ đã trở thành một phần tự nhiên trong cuộc sống của thế hệ các con. Nhưng điều quan trọng không phải là công nghệ đó là gì, mà là chúng ta dạy con sử dụng nó như thế nào.
Giống như khi dạy con cách qua đường an toàn, chúng ta cần hướng dẫn con những nguyên tắc cơ bản: luôn đặt câu hỏi, không tin tưởng mù quáng, và quan trọng nhất là giữ trái tim ấm áp giữa thế giới số. Đây là những bài học về AI và nuôi dạy con mà chúng ta cùng nhau xây dựng.
Xây Dựng Nền Tảng Đạo Đức Khi Sử Dụng AI
Trong bữa cơm gia đình, chúng tôi thường trò chuyện về cách ứng xử với công nghệ. Tôi dạy con rằng mỗi lần sử dụng AI trong giáo dục cũng giống như chơi với bạn mới – cần tôn trọng, lắng nghe nhưng cũng phải biết tự bảo vệ mình.
Những nguyên tắc về tính minh bạch, cần rõ ràng về cách thu thập dữ liệu và bảo vệ quyền riêng tư không phải là khái niệm xa vời, mà là những bài học cụ thể chúng ta có thể dạy con hàng ngày. Chẳng hạn, khi con dùng ứng dụng học tập, chúng mình cùng tìm hiểu xem app đó lấy dữ liệu gì và tại sao cần quan tâm. Việc hiểu rõ AI có trách nhiệm là bước đầu tiên.
AI: Cơ Hội Kết Nối Gia Đình Hay Chỉ Là Công Cụ?
Điều tuyệt vời nhất về AI trong giáo dục không phải là khả năng tính toán siêu việt, mà là cách nó mở ra những không gian mới cho sự sáng tạo và kết nối gia đình. Chúng tôi thường cùng nhau khám phá những ứng dụng AI giúp biến những ý tưởng ngây ngô của con thành những câu chuyện minh họa sinh động, hay biến những bức vẽ nguệch ngoạc thành tác phẩm nghệ thuật số.
Quan trọng là luôn nhớ rằng công nghệ chỉ là công cụ – tình yêu thương và sự đồng hành của cha mẹ mới là điều làm nên sự khác biệt thực sự trong hành trình lớn lên của con.
Liệu chúng ta có thể tận dụng AI trong giáo dục để tăng cường gắn kết gia đình?
Chuẩn Bị Cho Tương Lai Với AI Nhưng Không Quên Hiện Tại
Là một người cha, tôi luôn trăn trở về việc chuẩn bị hành trang cho con bước vào một thế giới nơi AI trở thành phần không thể thiếu. Nhưng chuẩn bị không có nghĩa là nhồi nhét kiến thức công nghệ, mà là xây dựng nền tảng đạo đức vững chắc, khả năng tư duy phản biện và quan trọng nhất là trái tim biết yêu thương.
Dù AI trong giáo dục có phát triển đến đâu, những giá trị nhân văn, sự chân thành và tình cảm gia đình vẫn là điều không công nghệ nào có thể thay thế được. Làm sao để cân bằng giữa việc cho con tiếp cận AI và tương lai mà vẫn giữ gìn những giá trị truyền thống?
Hành Trình Đồng Hành Cùng Con Giữa Thời Đại Số
Cuối cùng, việc sử dụng AI có trách nhiệm không phải là vấn đề kỹ thuật, mà là vấn đề của trái tim. Nó đòi hỏi chúng ta – những người làm cha mẹ – phải không ngừng học hỏi, thích nghi và quan trọng nhất là giữ vững những giá trị cốt lõi của gia đình.
Mỗi buổi tối, khi cùng con đọc sách hay trò chuyện về những điều con học được từ công nghệ, tôi lại thầm cảm ơn vì được đồng hành cùng con trong hành trình này. Và tôi tin rằng, với tình yêu thương và sự hướng dẫn đúng đắn, chúng ta hoàn toàn có thể giúp thế hệ tiếp theo sử dụng AI không chỉ thông minh mà còn có trách nhiệm và đầy tình người. Đây là lời nhắc nhở về trách nhiệm làm cha mẹ trong kỷ nguyên số.
Source: Use AI responsibly, says Lee Lam Thye, The Star, 2025-09-25