Mùa thu này, khi những chiếc lá bắt đầu thay áo quanh khu phố, tôi chợt nhận ra công nghệ giống như trận mưa vàng – nếu chúng ta mở lòng đón nhận cùng nhau, cả gia đình sẽ lớn lên tươi xanh. Câu chuyện ‘biến 80,000 nhân viên thành bạn đồng hành với AI’ của Cisco gợi cho tôi nhiều suy ngẫm ấm áp về cách nuôi dạy con trong thời đại số, đặc biệt là về việc tiếp cận AI một cách tự nhiên nhất.
Bài học ‘dắt tay nhau đi’ từ những người lãnh đạo
Tin tức kể rằng tại Cisco, các giám đốc không đứng trên cao chỉ tay mà lăn xả cùng đội ngũ thử nghiệm AI như đôi bạn cùng tiến. Ngay lập tức tôi nhớ đến những chiều cuối tuần dạy con đạp xe – không phải đứng xa hét hướng dẫn, mà chạy bên cạnh nâng đỡ từng nhịp đạp chập chững. Đây là một bài học về sự đồng hành trong học tập AI mà chúng ta có thể áp dụng.
Giữa thời đại mà chữ ‘công nghệ’ nghe có vẻ xa lạ, cách tốt nhất để trẻ hiểu AI chính là cùng con khám phá từ những điều giản dị. Như hôm nọ cả nhà tôi thử dùng trợ lý ảo lên kế hoạch picnic. ‘Nếu mang 3 cái bánh gạo và 2 hộp sữa, nhà mình chia thế nào hả trợ lý?’ – con gái tôi hào hứng đặt câu hỏi khiến cả phòng bật cười. Chính những giây phút vui vẻ đó giúp trẻ nhìn công nghệ không như cỗ máy lạnh lùng, mà là người bạn biết lắng nghe. Những trải nghiệm như vậy, dù nhỏ bé, lại là nền tảng quan trọng để con phát triển tư duy số.
Biến ‘cỗ máy’ thành ‘bạn chơi’: Công nghệ trong góc học tập
Báo cáo từ Microsoft khiến tôi giật mình thú vị: các công ty đang dùng AI để tiết kiệm 9,000 giờ làm việc! Tôi tự hỏi:
‘Nếu doanh nghiệp làm được như vậy, tại sao gia đình không áp dụng?’
Thế là cuối tuần qua, cả nhà tổ chức ‘phiên chợ công nghệ’ nho nhỏ. Con gái dùng AI minh họa câu chuyện cổ tích bằng hình ảnh sinh động, vợ tôi thử app lên thực đơn, còn tôi mày mò ứng dụng lọc nội dung phù hợp lứa tuổi. Điều bất ngờ là chính con nhỏ lại phát hiện ra tính năng dịch thuật hài hước khiến cả nhà cười nghiêng ngả.
Như các chuyên gia từ Forbes nhấn mạnh, sức mạnh thực sự của AI bùng nổ khi ta coi nó như
‘trợ lý thực tập’ – cùng học, cùng sửa sai, cùng cười vào những lỗi ngớ ngẩn. Mỗi tối nay, khi mặt trời lặn sau dãy nhà cao tầng, góc học tập nhỏ của con gái tôi lại rộn ràng tiếng đối thoại giữa em và ‘người bạn ảo’ biết kể chuyện bằng giọng hát líu lo. Việc cùng con khám phá AI theo cách này thực sự mang lại nhiều niềm vui và bài học bổ ích.
Xây cầu nối giữa truyền thống và tương lai
Đọc về IKEA đào tạo 4,000 nhân viên sử dụng AI có trách nhiệm, tôi chợt nhớ lời bà ngoại dạy:
‘Công cụ tốt hay xấu là do cách ta cầm nó trong tay’.
Mỗi chiều thứ bảy, nhà tôi có nghi thức đặc biệt – cùng nấu món truyền thống Hàn Quốc với công thức AI gợi ý, nhưng luôn thêm vào ‘gia vị bí mật’ là những câu chuyện gia đình truyền miệng.
Giống như Cisco xây dựng lộ trình trưởng thành về AI, chúng tôi cũng tạo ‘thang đo nhỏ’ cho con: từ việc đơn giản như nhờ AI đếm sao đêm, đến phức tạp hơn như cùng kiểm tra thông tin học thuật. Mỗi bước tiến đều được ăn mừng bằng những tràng vỗ tay vang dội – bởi với chúng tôi, quan trọng không phải thành tích mà là tinh thần dám thử nghiệm. Việc lồng ghép AI vào các hoạt động gia đình như vậy giúp con vừa tiếp cận công nghệ, vừa giữ gìn giá trị truyền thống.
Hành trình không phải cuộc đua
Khi các công ty lớn đua nhau ghi danh vào bản đồ AI, nhà tôi chọn cho mình con đường nhỏ xinh – nơi công nghệ là phương tiện kết nối chứ không phải đích đến. Như cách LinkedIn mô tả Cisco ‘đã làm cho 80.000 nhân viên tự tin và hào hứng với AI’, tôi cũng muốn con gái mình lớn lên với tâm thế ấy: tò mò nhưng tỉnh táo, sáng tạo nhưng có trách nhiệm.
Chiều nay, khi dắt con qua công viên đầy nắng thu, nghe con líu lo kể về ‘người bạn ảo’ mới giúp em vẽ tranh bằng giọng nói, tôi chợt hiểu vì sao những công ty hàng đầu coi AI là môn thể thao đồng đội. Bởi lẽ, dù là trong những tòa nhà chọc trời hay căn hộ ấm áp, sự đồng hành chân thành vẫn là chiếc chìa khóa vàng mở mọi cánh cửa công nghệ.
Và khi màn đêm buông xuống thành phố Vancouver với muôn ngàn ánh đèn lấp lánh, tôi thì thầm cảm ơn những người tiên phong như Cisco đã nhắc nhở: Dạy con về AI không khác gì dạy con đạp xe – phải kiên nhẫn cầm tay, đồng hành từng vòng bánh, và quan trọng nhất là cùng cười vang khi cả hai ngã nhẹ vào bãi cỏ xanh mượt. Đó chính là thông điệp ý nghĩa về hành trình cùng con khám phá thế giới AI đầy tiềm năng.
Nghĩ về cách Cisco đã biến hành trình AI thành một cuộc phiêu lưu tập thể, tôi càng thêm tin rằng sự kết nối và đồng hành chính là chất liệu quý giá nhất để nuôi dưỡng thế hệ tương lai. Hãy cùng con mình bắt đầu những khám phá đầy hứng khởi này nhé!
Nguồn: Turning 80,000 Employees Into AI-Driven Innovators, Forbes, 23/09/2025