Có một bộ phim từ năm 1942, ‘The Magnificent Ambersons’ của đạo diễn huyền thoại Orson Welles, đã bị các hãng phim cắt xén đến 43 phút và phần cảnh quay gốc bị thiêu hủy. Giờ đây, một công ty AI với sự hậu thuẫn của Amazon đang nỗ lực tái tạo lại những phút giây đã mất đó bằng trí tuệ nhân tạo. Nghe thật ly kỳ phải không? Nhưng đằng sau đó là những câu hỏi lớn về sáng tạo, bản quyền, và cách chúng ta bảo tồn di sản cho thế hệ sau với những suy tư về công nghệ AI.
Câu Chuyện Kiệt Tác ‘Đứt Gánh’ Và Giấc Mơ Phục Hồi Bằng AI?
The Magnificent Ambersons từng là tác phẩm được kỳ vọng tiếp nối thành công của ‘Citizen Kane’ – một trong những phim hay nhất mọi thời đại. Thế nhưng, hãng RKO Pictures đã cắt bớt từ 131 phút xuống còn 88 phút, thay đổi kết thúc và hủy luôn cảnh quay gốc. Orson Welles, vị đạo diễn thiên tài, đã không bao giờ được thấy phiên bản mà ông mong muốn.
Giờ đây, Showrunner – nền tảng AI được mệnh danh là ‘Netflix của AI’ – tuyên bố sẽ dùng công nghệ generative AI để tái tạo lại 43 phút đã mất. Họ kết hợp kỹ thuật AI với phương pháp làm phim truyền thống, thậm chí có sự tham gia của các chuyên gia hiệu ứng hình ảnh từng làm việc tại Metaphysic. Nghe có vẻ như một giấc mơ thành hiện thực, nhưng liệu AI có thực sự ‘hiểu’ được tầm nhìn nghệ thuật của Welles và tác động đến sáng tạo?
AI Trong Điện Ảnh: Công Cụ Hỗ Trợ Hay ‘Kẻ Soán Ngôi’ Sáng Tạo?
AI đang dần len lỏi vào Hollywood – từ hiệu ứng hình ảnh, lồng tiếng, đến viết kịch bản. Nhưng Showrunner muốn đi xa hơn: không chỉ hỗ trợ, mà còn ‘làm lại’ cả một tác phẩm điện ảnh. Điều này gợi lên nhiều tranh cãi. Một bên cho rằng AI có thể giúp phục hồi những di sản văn hóa đã mất, nhưng bên kia lại lo ngại về việc xâm phạm bản quyền và thiếu đi ‘linh hồn’ sáng tạo vốn chỉ con người mới có.
Như một chuyên gia từ Hollywood Reporter nhận định: ‘AI là không thể tránh khỏi, nhưng nó không thể thay thế được bản năng sáng tạo vốn có trong trí óc con người’. Việc tái tạo ‘The Magnificent Ambersons’ có thể chỉ là một bài tập máy móc, thiếu đi sự sáng tạo độc đáo hay sức mạnh nghệ thuật như Welles từng có, đặt ra câu hỏi về giá trị con người trong kỷ nguyên công nghệ.
Góc Nhìn Người Cha: Chúng Ta Để Lại Gì Cho Con Trẻ Trong Thời Đại AI?
Vậy chúng ta nên nhìn nhận thế nào từ góc độ nuôi dạy trẻ? Nếu là cha mẹ, hẳn bạn cũng đôi lúc trăn trở về thế giới mà con mình sẽ lớn lên. Công nghệ AI mang lại vô vàn tiện ích – nó có thể giúp trẻ học hỏi, sáng tạo, và tiếp cận tri thức theo cách chúng ta chưa từng thấy. Nhưng câu chuyện về ‘The Magnificent Ambersons’ khiến tôi băn khoăn: Liệu chúng ta có đang quá phụ thuộc vào AI để ‘sửa chữa’ quá khứ, thay vì học cách trân trọng những gì còn sót lại?
Đôi khi, sự không hoàn hảo lại tạo nên vẻ đẹp riêng. Những bộ phim cũ, những câu chuyện chưa kể hết, đều là một phần của lịch sử. Thay vì cố gắng tái tạo lại mọi thứ, tại sao chúng ta không dạy trẻ cách đón nhận quá khứ với sự tò mò và tôn trọng? Hãy để các con tự khám phá, đặt câu hỏi, và hình thành quan điểm riêng của mình về thế giới này, với những suy ngẫm về công nghệ và sáng tạo.
Cân Bằng Giữa Công Nghệ AI Và Giá Trị Con Người Trong Điện Ảnh
Công nghệ AI sẽ còn bùng nổ – nhưng cứ yên tâm, nó không thể nào lấn át được giá trị con người. Điều quan trọng là chúng ta sử dụng nó như một công cợ hỗ trợ, chứ không phải để thay thế hoàn toàn sự sáng tạo của con người. Hãy nghĩ về việc cùng con xem một bộ phim cũ, bàn luận về cốt truyện, và khơi gợi trí tưởng tượng của chúng – đó mới là cách chúng ta kết nối với nghệ thuật một cách chân thật nhất.
Và nhớ nhé, dù công nghệ có tiến xa đến đâu, thì những khoảnh khắc gia đình quây quần bên nhau, cùng chia sẻ những câu chuyện, những bộ phim ý nghĩa – sẽ luôn là thứ giá trị nhất mà không AI nào có thể tái tạo được, mang lại bài học về sáng tạo và kết nối.
Để Suy Ngẫm: AI Nên ‘Sửa Chữa’ Lịch Sử Hay Viết Nên Chương Mới?
Khi nghe tin về dự án tái tạo ‘The Magnificent Ambersons’, tôi không khỏi tự hỏi: Liệu Welles có muốn thấy tác phẩm của mình được ‘hồi sinh’ theo cách này? Hay ông sẽ muốn chúng ta nhớ về nó như một phần của lịch sử điện ảnh, với những sai sót và dấu ấn riêng?
Hãy thử đặt ra một buổi chiều, cùng con xem một bộ phim cũ và tự hỏi: Liệu những khoảng trống vụn vợi ấy có phải là điều ta muốn AI lấp đầy, hay nên dành để trò chuyện với con về những điều không hoàn hảo đáng trân quý?
Có lẽ, thay vì cố gắng làm lại quá khứ, chúng ta nên tập trung vào việc tạo ra những tác phẩm mới – những câu chuyện mang đậm dấu ấn cá nhân và sự sáng tạo không lặp lại. Và quan trọng hơn, hãy dạy thế hệ tiếp biết trân trọng cả những điều hoàn hảo lẫn không hoàn hảo, bởi đó chính là vẻ đẹp đích thực của cuộc sống, với những câu hỏi sâu sắc về công nghệ và sáng tạo.
Vậy thì, bạn nghĩ sao? AI nên được dùng để ‘sửa chữa’ lịch sử, hay để viết nên những chương mới?
Nguồn: Amazon-backed AI firm is trying to recreate a lost Hollywood masterpiece, Mashable, 2025/09/06 19:44:36