Hôm qua tôi đi ngang qua phòng con lúc 10 giờ đêm. Ánh đèn màn hình chiếu lên khuôn mặt bé đang mê mẩn trò chơi. Cô ấy vẫn ngồi đó, một tay vắt qua lưng ghế con – dáng người nghiêng về phía trước như cánh cò sẵn sàng che chở. ‘Con ơi, có biết người lạ gửi link lạ phải làm gì không?’ – hỏi thế mà như chơi trò đố. Tim tôi tựa như được thả lỏng khi ngắm cảnh hai mẹ con trao đổi về những nguy cơ vô hình ấy. Cảm giác ấy thật lạ thường, nhưng cũng thật bình dị. Ai cũng bảo nuôi con thời công nghệ là cuộc chiến nhưng chính cách chị dắt díu con qua từng con chữ trên màn hình làm tôi hiểu: đây là hành trình ta học cách thả lưới bảo vệ thế giới riêng của chúng.
Khi Những Câu Hỏi Của Con Trở Thành Chiếc Chìa Khóa
Những khoảnh khắc tưởng chừng nhỏ nhặt ấy lại chính là những viên gạch đầu tiên xây nên tường thành an toàn cho con. Bạn nhớ không, hồi đầu tuần con bỗng hỏi: ‘Sao phải bật xác thực hai lớp ba mẹ nhỉ?’. Thay vì giải thích bằng thuật ngữ, chị nhẹ nhàng ví von: ‘Như đi về nhà mình ấy con’, ‘mở cổng xong đến cửa giữa phải mở tiếp‘, vậy là ánh mắt nó bừng sáng ngay. Cách ấy hay ở chỗ nào? Là chị không dạy mà dẫn con từng bước một, để từ chỗ tò mò thành hiểu biết.
Cứ mỗi lần con xin tải ứng dụng mới, hai vợ chồng lại có dịp ngồi chung. À không phải để cấm đoán, mà cùng đọc điều khoản nghe như thơ ngây – lúc con nằng nặc đòi game sinh nhật cậu bạn. Chúng tôi thi nhau đóng vai kẻ xấu tập tành dụ dỗ qua tán gẫu trên mạng. Trò chơi ấy giúp nắm tay con băng qua những thủ thuật lừa đảo ảo mà chân thật đến giật mình.
Đặt Giới Hạn Mà Không Cần Dây Xích
Đồng hồ thông minh tôi tặng chị ba năm trước bất ngờ trở thành ‘trợ thủ’ quản lý thời gian lướt web của con. Đến giờ, nó tự động tắt wifi phòng ngủ lúc 9h – thứ ánh đèn đỏ nhấp nháy như lời nhắc nhở êm ái. Chúng tôi áp dụng quy tắc ‘1-1-1‘: mỗi giờ màn hình sẽ đổi bằng 1 chuyến chạy bộ quanh khu cùng ba hay 1 câu chuyện mẹ kể. Như cách ông bà ta vẫn nói, ‘có giáo dục mới có tự do’ – giới hạn đúng đắn không phải dây xích mà là hành lang giúp con bay cao.
Nhưng phút tài tình nhất của chị là khi phát hiện cu cậu coi video nhảm. Không cằn nhằn, chị mở bếp cùng con làm món ngon tìm công thức trên Youtube. Cánh tay lấm lem bột và niềm vui được khen ‘đầu bếp nhí’ đã vô tình đẩy những thứ vô bổ ra khỏi thuật toán đề xuất. Giờ đây kênh của con toàn clip khoa học và hướng dẫn thủ công sáng tạo.
Công Nghệ Vẫn Có Thể Êm Ái Như Tay Mẹ Đang Nắm
Ngày chị văn phòng về thấy con gái đơ người khi lỡ nhắn tin cho kẻ lạ trên Zalo. Thay vì mắng, chị ngồi xuống viết thư cảm ơn sự thành thực của con. Bức thư ấy giờ được con gài làm hình nền máy tính – lời nhắc về lòng tin mà ba mẹ trao. Rồi những lúc con học online, chị luôn đặt ghế đối diện thay vì ngồi sau lưng giám sát. Khoảng cách đấy, đủ để con cảm thây an toàn khi giơ tay hỏi về bất kỳ thứ gập ghềnh trên mạng.
Hôm qua tôi ghé qua phòng làm việc của chị. Trên bàn vẫn le lói màn hình máy tính với hàng chục tab đang mở – toàn là bài viết về bảo mật cho trẻ, ứng dụng giáo dục mới. Tự dưng thấm thía: người phụ nữ này đang âm thầm giăng lưới bảo vệ cả gia đình theo cách riêng nhẹ nhàng.
Chị không phải chuyên gia CNTT mà là chuyên gia của trái tim, nơi tạo ra lớp phòng thủ vững chãi nhất cho đàn con nhỏ bước vào thế giới mạng đầy đỏ đen. Tôi biết rõ chị không phải chuyên gia CNTT, nhưng mỗi ngày chứng kiến cách chị che chở cho con, tôi hiểu rằng sự thông minh và tình yêu thương ấy quý giá hơn bất kỳ chứng chỉ nào.
Source: ⚡ Weekly Recap: Bootkit Malware, AI-Powered Attacks, Supply Chain Breaches, Zero-Days & More, The Hacker News, 2025/09/15 11:22:00