Một câu hỏi nhói tim: nếu AI có thể lỗi thời chỉ trong vài năm, liệu việc theo đuổi những con đường học thuật dài hơi như tiến sĩ có còn ý nghĩa? Jad Tarifi, người sáng lập nhóm AI tạo sinh đầu tiên tại Google, vừa đưa ra lời cảnh báo rằng ngay khi bạn hoàn tất luận án, công nghệ đã có thể tiến xa đến mức khác. Ôi trời ơi, nghe mà tim đập chân run! Trong kỷ nguyên AI phát triển chóng mặt, câu nói ấy khiến cha mẹ giật mình tự hỏi: con cần trang bị kỹ năng gì để thích nghi?
Jad Tarifi cảnh báo điều gì về giá trị bằng cấp?
Jad Tarifi, người từng đứng sau nhóm AI tạo sinh đầu tiên tại Google, cho rằng việc chạy theo bằng cấp cao để “bắt sóng” trào lưu AI có thể là sai lầm. Ông tin rằng tốc độ phát triển của AI nhanh đến nỗi ngay cả khi một nghiên cứu sinh hoàn thành tiến sĩ, lĩnh vực đó đã có thể trở thành quá khứ trước bước tiến công nghệ. Tarifi chỉ ra rằng những ứng dụng như robot, dược phẩm hay hệ thống ngôn ngữ tự nhiên đang được các phòng thí nghiệm và startup thương mại thúc đẩy cực mạnh, nhanh hơn nhiều so với nhịp điệu nghiên cứu học thuật truyền thống.
Điều này khiến bức tranh giáo dục bậc cao trở nên lung lay, khiến mình giật mình tự hỏi: liệu bằng cấp có còn là thước đo duy nhất của năng lực trong kỷ nguyên AI?
Cha mẹ nên định hướng tương lai nào cho con trước thách thức AI?
Nghe những lời ấy, nhiều phụ huynh hẳn sẽ giật mình. Nếu những chặng đường học vấn dài hơi có nguy cơ bị bỏ lại, thì con cái chúng ta sẽ đi theo hướng nào? Suy cho cùng, chúng ta đâu chỉ mong con có một tấm bằng, mà là một cuộc sống trọn vẹn, biết đứng vững trước đổi thay. Câu hỏi không phải chỉ là “Con nên học ngành gì?” mà còn là “Con cần phẩm chất nào để sống hạnh phúc và hữu ích trong thế giới mai sau?”
Vì sao khả năng thích nghi là kỹ năng quan trọng nhất thời AI?
Thực tế, điều Tarifi nhấn mạnh không phải là phủ nhận giá trị tri thức, mà là cảnh tỉnh về sự linh hoạt. Công nghệ thay đổi liên tục, và điều cần thiết hơn bằng cấp là khả năng thích nghi, học nhanh và ứng dụng linh hoạt. Vậy cha mẹ phải làm sao? Với trẻ nhỏ, điều này gợi ý rằng việc nuôi dưỡng sự tò mò, khả năng đặt câu hỏi, và niềm vui trong việc khám phá có thể quan trọng hơn việc nhồi nhét thông tin.
Một trò chơi xếp hình ngoài công viên, hay một buổi vẽ tranh ngẫu hứng trong phòng khách, đôi khi lại ươm mầm sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề bền vững hơn cả những buổi học nặng tính công thức.
Làm thế nào để AI trở thành bạn đồng hành học tập của trẻ?
Trong khi nhiều người lo sợ AI “cướp” mất tương lai, Tarifi lại vô tình gợi mở một góc nhìn khác: AI sẽ luôn thay đổi, vì vậy đừng coi nó là đích đến cuối cùng. Với trẻ nhỏ, chúng ta có thể xem AI như một người bạn đồng hành trong quá trình học tập – gợi ý, hướng dẫn, mở rộng tầm nhìn – nhưng không bao giờ thay thế trải nghiệm thực tế. Một buổi chiều ngồi cùng con để đặt câu hỏi cho một công cụ AI, rồi cùng nhau ra ngoài quan sát thực tế, chính là cách cân bằng tuyệt vời: công nghệ giúp kích thích trí óc, còn trải nghiệm đời thường vun đắp tâm hồn.
Cha mẹ cần giữ vững điều gì giữa dòng chảy công nghệ?
Nỗi lo lớn nhất của cha mẹ là: liệu mình có đủ khả năng chuẩn bị cho con? Tin vui là chúng ta không cần mọi câu trả lời ngay lúc này. Điều quý giá nhất là ươm mầm trong con tinh thần kiên định, lòng nhân ái, và sự dũng cảm trước thử thách. Khi công nghệ thay đổi, những giá trị ấy vẫn nguyên vẹn. Một khi trẻ hiểu rằng thất bại chỉ là bước đệm, và học hỏi là niềm vui, thì dù AI hay bất kỳ xu hướng nào đến rồi đi, con vẫn có thể tự tin bước tiếp.
Cách nuôi dưỡng tò mò – món quà cha mẹ trao con thời đại số
Vậy chúng ta có thể làm gì ngay hôm nay? Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ bé. Thay vì hỏi con “Hôm nay được mấy điểm?”, thử hỏi “Con khám phá điều gì mới?” Hãy biến những cuộc dạo chơi thành chuyến phiêu lưu, nơi con được đặt câu hỏi về thế giới xung quanh. Một buổi tối, có thể cùng con nấu món canh chua, vừa nêm nếm vừa giải thích vì sao me làm món chua lại ngon. Những khoảnh khắc ấy không cần sách giáo khoa, nhưng lại dạy con cách tư duy và liên kết – kỹ năng mà bất kỳ công nghệ nào cũng không thể thay thế trong hành trang tương lai.
Bài học từ Jad Tarifi: Chuẩn bị gì cho con thời cách mạng AI?
Jad Tarifi có thể đang nói với các nghiên cứu sinh, nhưng ẩn sau đó là thông điệp dành cho tất cả chúng ta: đừng quá dựa vào con đường truyền thống, mà hãy chú trọng vào sự linh hoạt và khả năng học hỏi suốt đời. Với các bậc cha mẹ, đây là lời nhắc nhở rằng tương lai con không được định hình bởi một tấm bằng, mà bởi tinh thần ham học hỏi, sự sáng tạo, và trái tim biết yêu thương. Và đó chính là kho báu lớn nhất mà chúng ta có thể trao cho con – một hành trang đủ vững để sải bước trong bất kỳ kỷ nguyên công nghệ nào.
Liệu tương lai con sẽ bị AI lấn át, hay chính con sẽ biết dùng nó để bay xa? Nhưng mỗi sáng thấy con háo hức đến trường, tôi lại tin rằng ánh mắt sáng ngời ấy mới chính là câu trả lời. Đêm khuya nhìn con ngủ, tôi thầm mong con giữ được ánh mắt tò mò ấy – vũ khí bền bỉ nhất trước mọi công nghệ.
Source: Ex-Google GenAI founder says \”AI is going to be gone by the time you finish a PhD\” — higher education degrees can’t keep up, Windows Central, 2025-08-19 15:11:27