Không khí trong lành ở Songdo, Incheon hôm nay thật tuyệt vời, nhắc chúng ta rằng dù thời thế có bao giờ thay đổi, sự rõ ràng luôn là một món quà. Đúng như bầu trời hôm nay, sự thật về thị trường việc làm đang trở nên rõ ràng hơn – và đôi khi, điều đó có thể hơi đáng sợ. Mình mới đọc báo cáo thấy thị trường việc làm Mỹ đang có dấu hiệu chững lại, và AI chính là một trong những nguyên nhân chính. Nhưng thay vì lo âu, chúng ta có thể xem đây không phải là dấu hiệu của kết thúc, mà là bước ngoặt để tái định nghĩa thành công của mình. Đây không phải là thời đại của người làm thuê trung thành, mà là kỷ nguyên của những người có kỹ năng linh hoạt, tư duy đột phá và tinh thần sẵn sàng thay đổi. Cùng khám phá 13 cách bảo vệ sự nghiệp của bạn trước thời đại AI!
Tái Sinh Kỹ Năng Cho Thời Đại AI?
Hôm nọ khi mình dắt con gái 7 tuổi đi bộ đến trường chỉ mất chừng hai phút, mình chợt nghĩ về việc thích nghi với thay đổi ra sao.
Nhưng trước hết, hãy cùng nhìn lại cách mình học hỏi mỗi sáng khi đưa con đi học…
Hãy tưởng tượng bạn đang chơi một trò chơi điện tử cũ, đột nhiên có bản cập nhật lớn thay đổi cách chơi hoàn toàn. Bạn có thể thất vọng, bối rối, hoặc… hào hứng với thử thách mới? Khi AI thay đổi một phần lớn thị trường việc làm, chúng ta đang ở chính trong hoàn cảnh đó! Báo cáo Tương lai việc làm 2025 từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự báo rằng tới 39% kỹ năng hiện tại của chúng ta sẽ trở nên lỗi thời vào năm 2030. Nghe có vẻ đáng sợ, nhưng thực ra đây là cơ hội vàng để tái sinh kỹ năng!
Làm sao để bắt đầu? Hãy tập trung vào những kỹ năng cần thiết cho tương lai: AI, tư duy phản biện, phân tích dữ liệu, và quản lý dự án. Bắt đầu không cần phải vội vã – dành 15 phút mỗi ngày học một kỹ năng mới, tham gia một khóa học trực tuyến, hoặc tìm một mentor trong lĩnh vực bạn quan tâm. Nhớ rằng quá trình này giống như xây ngôi nhà – cần từng viên gạch nhỏ, không thể xây tường trong một ngày.
Một lưu ý nhỏ: đừng chỉ học “cho vui” mà hãy có mục tiêu rõ ràng. Bạn đang học kỹ năng này vì nó liên quan đến con đường sự nghiệp hiện tại, hay để chuẩn bị cho bước chuyển hướng? Cả hai đều tốt, rõ ràng mục tiêu sẽ giúp bạn kiên trì hơn với việc học kỹ năng mới.
Xây Dựng ‘Chăn’ Nghề Nghiệp: Tấm Bảo Vệ Vững Chắc?
Hầu hết chúng ta đều quen mang theo cái chăn khi đi du lịch, nhưng quên mất rằng trong sự nghiệp cũng cần “cái chăn riêng” để giữ ấm! Khái niệm “career cushioning” đang là xu hướng mới, với 68% chuyên gia đang tích cực tạo ra phương án B cho sự nghiệp của mình. Đây không phải là dấu hiệu thiếu trung thành, mà là cách khôn ngoan để bảo vệ bản thân trước sự không chắc chắn.
Một trong những cách hiệu quả nhất để xây dựng cái chăn sự nghiệp là thông qua công việc tự do. Không cần phải dọn dẹp hết mọi thứ, bắt đầu nhỏ với các dự án bên ngoài. Có thể đó là tư vấn cho các công ty nhỏ, thiết kế logo cho địa phương, hoặc viết bài về lĩnh vực bạn am hiểu. Sự đa dạng này không chỉ mang lại thu nhập bổ sung, mà còn mở rộng mạng lưới và giúp bạn khám phá những kỹ năng mới. Theo khảo sát, hơn hai phần ba nhân viên dự báo sẽ có nhiều nhân viên tự do và hợp đồng hơn trong năm tới. Đây không phải là lời đồn thổi – nó đang thực sự xảy ra!
Việc xây dựng một danh mục dự án cá nhân giúp bạn không chỉ có thêm thu nhập, mà còn tạo ra tấm đệm an toàn tinh thần. Nhớ rằng khi bạn có nhiều lựa chọn, nỗi sợ mất việc làm sẽ giảm đi đáng kể.
Khi AI Làm Thay Công Việc: Nghệ Thuật Tìm Cách Khác?
Tin đồn AI sẽ lấy mất việc của bạn? Có thể, nhưng điều đó giống như nói ô tô sẽ kết thúc nghề ngựa – nó không xóa bỏ, mà biến đổi cách chúng ta làm việc. Các CEO đã nói rõ điều này – Marc Benioff của Salesforce cho biết AI đã đảm nhận 50% công việc tại công ty, và Andy Jassy của Amazon dự báo sẽ có ít nhân viên hơn trong tương lai khi AI được tích hợp sâu hơn. Đây không phải là tin xấu nếu bạn biết cách “đọc giữa các dòng”.
Vậy làm thế nào để “thắng” AI trong chính sự nghiệp của mình? Theo Alari Aho, CEO của Toggl Hire và chuyên gia sự nghiệp, khi đối mặt với mối đe dọa từ AI, hãy nhớ rằng việc sa thải người lao động là điểm khởi đầu, không phải kết thúc. Ông gợi ý rằng đây có thể là “moment rebranding” – thời điểm để tái định danh hiệu chuyên nghiệp của mình. Cụ thể hơn, hãy tập trung vào những kỹ năng mà AI không thể thay thế: sự đồng cảm, sáng tạo, tư duy đạo đức, và khả năng kết nối con người. Ngay cả khi công việc của bạn bị tự động hóa, bạn vẫn có thể là người điều khiển, giám sát, và cải tiến hệ thống AI. Hãy xem AI như một cộng sự chứ không phải đối thủ – cùng nó làm việc để hoàn thành tốt hơn những gì người và máy có thể làm riêng lẻ.
Vượt Qua Thử Thách Từ Biến Đổi: Tuân Thủ Sứ Khả Thiện?
Trong một môi trường làm việc bất ổn và đầy biến động, tầm quan trọng của việc được “nhìn thấy” trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Khi cuộc sa thải lao động, những người quản lý thường nhớ đến những người giơ tay giúp đỡ, mang đến giải pháp chứ không chỉ vấn đề.
Đơn giản như đưa ra ý tưởng mới, giữ dự án đúng tiến độ, hoặc giúp đỡ đồng nghiệp trong thời điểm căng thẳng đều không bị bỏ qua. Điều này không có nghĩa là bạn phải làm việc quá sức hay liên tục “biểu diễn”. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc tạo giá trị thực sự – giải quyết vấn đề kinh doanh, cải thiện quy trình, hoặc phát triển ý tưởng mới. Một chiến lược thông minh khác là duy trì mạng lưới quan hệ chuyên nghiệp – không chỉ để tìm việc mới, mà để có thông tin và hỗ trợ khi cần thiết. Hãy nhớ rằng trong bão tố, cây cối khỏe mạnh thường chỉ những rễ sâu ngầm.
Tương tự như vậy, trong thời đại biến đổi, những chuyên gia có nền tảng vững chắc, kỹ năng đa dạng và mạng lưới rộng khắp mới có thể đứng vững.
Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và đầu tư lâu dài – nhưng phần thưởng xứng đáng với nỗ lực.
Tương Lai Rực Rỡ: Từ Lo Lắng Đến Tự Tin?
Có một sự thật thú vị: theo McKinsey, dù dự báo từ gần như không có đến 30% giờ làm việc có thể tự động hóa vào năm 2030, con số trung bình thường được đề cập là khoảng 15%. Điều này có nghĩa là 85% công việc vẫn sẽ được thực hiện bởi con người – chỉ là cách chúng ta làm việc sẽ thay đổi. Vậy thay vì lo sợ về robots, tại sao không tập trung vào cách chúng ta có thể làm việc tốt hơn cùng robots?
Hãy xem sự biến đổi như một cuộc phiêu lưu, không phải một thảm họa. Những công việc mới sẽ xuất hiện, những kỹ năng mới sẽ được ưu tiên, và những cơ hội mới sẽ mở ra. Điều quan trọng là chúng ta phải chủ động thay là thụ động. Bằng cách liên tục học hỏi, kết nối và thích nghi, bạn không chỉ bảo vệ sự nghiệp hiện tại mà còn chuẩn bị cho những cơ hội chưa biết tới. Đừng quên rằng mỗi lần thay đổi thường mang theo cả cơ hội và thách thức.
Bạn đã sẵn sàng cùng AI bắt đầu hành trình mới chưa? Mình thì rất háo hức và mong được nghe câu chuyện của bạn!
Source: 13 Ways To Future-Proof Your Career From Layoffs In 2025, Forbes, 2025-09-10