Có những tối mình ngồi nhìn em và con cùng khám phá một ứng dụng học tập mới, ánh sáng màn hình chiếu lên khuôn mặt hai mẹ con đầy háo hức. Trong khi thế giới bên ngoài đang tranh cãi về AI, ở đây, trong ngôi nhà nhỏ của mình, mình thấy một câu chuyện khác – cách chúng ta cùng con học hỏi và trưởng thành cùng công nghệ.
Những Câu Hỏi Ngây Ngô Và Bài Học Lớn
Mình vẫn nhớ lần con hỏi ‘AI có biết yêu không mẹ?’ – câu hỏi ngây ngô ấy lại khiến cả nhà cùng suy nghĩ. Thay vì trả lời ngay, em dẫn dắt con bằng những câu hỏi gợi mở: ‘Theo con thì sao?’, ‘Con nghĩ tình yêu cần những gì?’.
Cách em kiên nhẫn lắng nghe và cùng con khám phá khiến mình thầm cảm phục. Em dạy con cách đặt câu hỏi, tư duy phản biện — những kỹ năng sẽ theo con suốt đời.
Ranh Giới Giữa Hỗ Trợ Và Lệ Thuộc
Có lần thấy con dùng ChatGPT giải bài tập, mình cũng sốt ruột muốn cấm ngay. Nhưng em thì khác. Em ngồi xuống cùng con, xem cách con sử dụng, rồi nhẹ nhàng hỏi: ‘Con hiểu được bao nhiêu phần trong lời giải này?’, ‘Nếu không có AI, con sẽ làm thế nào?’. Cách em hướng dẫn con dùng AI như một công cụ hỗ trợ, không phải thay thế tư duy, làm mình nhận ra: quan trọng không phải là cấm hay không cấm, mà là dạy con cách sử dụng thông minh và có trách nhiệm.
Những Cuộc Trò Chuyện Giữa Bữa Cơm Chiều
Chúng ta thường nói về công nghệ trong những khoảnh khắc giản dị nhất – khi cùng rửa bát, khi đưa con đi học về. Em luôn mang đến những câu chuyện thực tế: ‘Hôm nay con học được gì mới từ ứng dụng đó?’, ‘Theo con, AI giúp được gì và không giúp được gì?’. Những cuộc trò chuyện ấy không hề lớn lao, chúng xuất phát từ sự quan tâm thật lòng. Và mình nhận ra, chính trong những trao đổi nhỏ nhặt ấy, chúng ta đang cùng con xây dựng nền tảng đạo đức công nghệ.
Cân Bằng Giữa Màn Hình Và Thế Giới Thực
Có những lúc mình thấy em lo lắng khi con dán mắt vào màn hình quá lâu, nhưng thay vì cấm đoán, em tìm cách thu hút con bằng những hoạt động sáng tạo khác. Cách em cân bằng giữa việc cho con khám phá công nghệ và giữ con kết nối với thế giới thực làm mình không ngừng học hỏi. Em hiểu rằng thế giới của con sẽ khác với chúng ta, và thay vì chống lại sự thay đổi, em chọn cách đồng hành cùng nó một cách thông minh và tình cảm.
Bài Học Từ Những Điều Giản Dị
Giáo dục công nghệ không cần những thứ phức tạp. Nó bắt đầu từ những điều giản dị nhất: từ sự tin tưởng, từ những cuộc trò chuyện cởi mở, và từ tình yêu thương vô điều kiện.
Nhìn cách em dạy con về AI, mình học được rằng giáo dục công nghệ không cần những thứ phức tạp. Nó bắt đầu từ những điều giản dị nhất: từ sự tin tưởng, từ những cuộc trò chuyện cởi mở, và từ tình yêu thương vô điều kiện. Em không chờ đợi ai đó nói cho chúng ta biết phải làm gì; em đang tự viết nên câu chuyện của gia đình mình. Và mình biết ơn vì được đồng hành cùng em trong hành trình ấy – hành trình dạy con không chỉ về công nghệ, mà còn về cách sống tử tế trong một thế giới đang thay đổi từng ngày.
Nguồn: Mỹ từ chối đề xuất giám sát AI quốc tế tại LHQ, Reuters, 20/09/2023