Anh đọc một con số khiến lòng mình ấm lại: 100 triệu lượt người từng dừng chân trò chuyện với chú robot ở Quảng trường Thời Đại. Con số không phải là số liệu khô khan, mà là triệu triệu khoảnh khắc con người tìm lại sự tò mò thuần khiết như khi còn nhỏ.
Anh chợt nhớ hôm qua, khi em vừa ôm balo sau giờ làm, vừa trả lời những câu hỏi ‘sao hoa lại thơm’ của con giữa bếp luộc mì. Có phải công nghệ cũng có thể trở thành cầu nối cho những điều giản dị như vậy? Không phải thứ khiến ta lo âu, mà người bạn thầm lặng giúp các mẹ biến thời gian chờ đợi thành bài học chia sẻ.
Giữa guồng quay cơm áo gạo tiền, những trải nghiệm nhỏ ấy chính là sợi dây kết nối vô hình giữa ba mẹ con. Hôm nay, anh muốn cùng em chậm lại, ngắm nhìn cách công nghệ dệt nên những khoảnh khắc ‘à há’ thi vị trên góc phố, góc bếp.
Không Gian Chờ Đợi: Phòng Thí Nghiệm Tò Mô Thầm Lặng
Nhớ những chiều đưa con đi học về, các mẹ thường ghé qua khu triển lãm robot trước trung tâm thương mại? Anh thấy các mẹ không vào để học lập trình, mà đơn giản tìm chỗ nghỉ chân 15 phút giữa hai ca làm việc.
Một bà mẹ áo sơ mi công sở nhàu nát, tay còn đeo túi hồ sơ, cười tươi khi con hỏi rô-bốt ‘Chị có ăn được kẹo không?’. Chính không gian công cộng đông đúc nhưng không áp lực ấy lại thành phòng thí nghiệm tự nhiên cho trẻ trải nghiệm công nghệ.
Nghiên cứu gần đây chỉ ra trẻ tiếp xúc sớm với công nghệ tự tin hơn khi đối mặt với thay đổi. Anh chợt hiểu tại sao các mẹ luôn cố đưa con tới điểm tương tác AI dù bận rộn.
Đó không phải ‘dán mắt vào màn hình’, mà cách dạy con: công nghệ chỉ là công cụ, như chiếc xe đạp ngày xưa chở em đi học. Lần nào thấy con đứng giải thích cho bạn ‘ro-bốt không có tay nhưng biết cảm ơn’, anh lại thấy vỡ òa niềm kiên nhẫn của mẹ – kiên nhẫn biến thời gian chờ đợi thành lớp học mở.
(Mà nói mới nhớ, có lần đứa trẻ hỏi rô-bốt ‘Bao giờ chị lấy chồng?’, nó trả lời: ‘Tôi đang hẹn hò với tủ lạnh thông minh!’. Cả hàng đợi cười nghiêng ngả. Anh thấy đôi khi chính sự tò mò ‘ngốc nghếch’ ấy mới giúp con mạnh dạn thử – như cách tập đi khi còn nhỏ, cần nắm tay người lớn.)
Ngôn Ngữ Không Rào Cản: AI Như Chiếc Cầu Tre Thời Thơ Ấu
Có lần anh thấy em lúng túng hỏi đường bằng ngoại ngữ. Và hôm qua, con tự tin chỉ vào màn hình AI ở ga tàu: ‘Mẹ ơi, con dịch giúp mẹ nói…’. Tính năng đa ngôn ngữ không đơn thuần là dịch thuật – nó như chiếc cầu tre oằn oại giúp ta sang sông.
Đặc biệt với các mẹ xoay như chong chóng từ cuộc họp trực tuyến sang nói chuyện với người lớn tuổi, công cụ AI trở thành ‘trợ lý thầm lặng’.
Với các mẹ, mỗi lần dịch thành công một câu phức tạp là chiến thắng thầm lặng giúp cân bằng giữa ‘người mẹ đảm đang’ và ‘công việc chuyên nghiệp’.
Thử Trước Khi Lo: Nuôi Dưỡng Tự Tin Từ Những ‘À Há’ Nhỏ
Tối qua, anh thấy nhiều mẹ trằn trọc xem webinar về AI sau giờ làm. Hiểu nỗi lo âm ỉ: ‘liệu công nghệ có cướp việc của con mình?’.
Nhưng rồi nhớ lại lần con tự hỏi rô-bốt ‘Làm sao vẽ chiếc lá?’ và hào hứng cắt dán từ ý tưởng đó. Nghiên cứu cho thấy trẻ tiếp xúc tự nhiên với AI phát triển tư duy ‘thử trước khi lo’ gấp ba lần.
Hãy tưởng tượng Hà Nội có những góc AI nhỏ như ô cửa hàng rong. Khi mẹ đưa con đi học sớm, hai mẹ con dừng lại 5 phút nói chuyện với chú rô-bốt biết kể chuyện tiếng Nghệ An.
Công nghệ không phải cơn lốc cuốn phăng mái ấm, mà làn gió nhẹ thổi bay áp lực ‘phải hoàn hảo’.
Không cần học code, không kỳ vọng ‘phải thành chuyên gia’, chỉ cần khoảnh khắc con reo lên: ‘Mẹ ơi, con biết hỏi rồi!’. Sự tự nhiên ấy mới giúp các mẹ bớt gồng lên mỗi khi nghe tin về ‘cuộc cách mạng AI’.
Anh mong mẹ thấy rằng, như cách dạy con cầm thìa bằng cả hai tay – công nghệ cũng cần đón nhận bằng thái độ ‘vừa học vừa chơi’. Mỗi khi mẹ mỉm cười chỉ cho con cách tương tác với AI, anh lại trân trọng hành trình thầm lặng của người phụ nữ vừa dỗ dành con nhỏ, vừa không ngừng học hỏi. Bởi tình yêu dành cho gia đình, đôi khi chỉ cần bắt đầu từ một nút bấm ‘xin chào’…
Source: Interactive Realbotix AI-Humanoid Robot to be Showcased in Times Square, New York, Financial Post, 2025/09/18