Có những khoảnh khắc con hỏi những câu mà chúng ta không biết trả lời ngay… “Làm thế nào để tạo ra em bé?”, “Nhà mình giàu hay nghèo?”, “Vì sao người ta lại chết?”. Thay vì bối rối, mình cùng con xem đó như một cuộc phiêu lưu tri thức. Và giờ đây, khi AI trở thành một phần cuộc sống, mình nhận ra: công nghệ không làm xa cách gia đình, mà có thể trở thành cầu nối tình cảm cho gia đình.
Khi những câu hỏi ‘tại sao’ dẫn lối cho cả gia đình
Bạn có nhớ ánh mắt con khi đặt những câu hỏi mà chúng ta chưa từng nghĩ tới? Không phải sự lo lắng, mà là niềm vui được cùng nhau khám phá.
Mình quan sát thấy nhiều gia đình cùng con lên mạng tìm hiểu như một cuộc phiêu lưu.
Và với AI, hành trình ấy trở nên thú vị hơn khi chúng ta không chỉ nhận câu trả lời, mà còn cùng con đặt thêm câu hỏi: ‘Theo con thì sao? Con có đồng ý với câu trả lời này không?’
Dạy con trò chuyện với AI như dạy con giao tiếp với người
Có một điều mình học được từ cách các bậc phụ huynh hướng dẫn con: dạy con đặt câu hỏi cho AI cũng như dạy con trò chuyện với người – phải rõ ràng và biết rằng đôi khi nó cũng nhầm. Mình thấy các phụ huynh thường nói với con: ‘Hãy nhớ rằng trợ lý ảo đôi khi sai’. Trong những khoảnh khắc ấy, không chỉ là dạy về công nghệ, mà là dạy về sự khiêm tốn, về cách đối diện với sai lầm, và quan trọng nhất – về việc giữ vững tư duy phản biện.
Biến những lần ‘AI nói ngớ ngẩn’ thành trò chơi gia đình
Mình thích nhất những lần AI đưa ra câu trả lời ngờ nghệch, và cả nhà cùng cười. Không phải sự thất vọng, mà là cơ hội để nói: ‘Ồ, bạn AI hôm nay hơi mệt à? Thôi để ba mẹ con mình cùng tìm hiểu lại nhé’. Như câu chuyện dùng công cụ AI như MidJourney vẽ sầu riêng nhưng nhầm thành cây trồng khác, cả nhà cùng cười vui và tìm hiểu lại – đôi khi công nghệ sai, nhưng chúng ta có thể biến đó thành kỷ niệm đáng nhớ. Trong tiếng cười ấy, công nghệ trở thành cầu nối chứ không phải rào cản.
Cân bằng giữa công nghệ và những giá trị gia đình
Nhiều phụ huynh chia sẻ: ‘Giờ con hỏi gì cũng hỏi AI, mình thấy hơi lo không biết có nên cho con dùng nhiều quá không?’. Mình hiểu nỗi lo ấy. Nhưng quan sát các gia đình thành công trong việc này, mình thấy họ không cấm đoán, mà cùng con thiết lập nguyên tắc. Họ dạy con rằng AI là công cụ hỗ trợ, không phải người thay thế cho suy nghĩ của chính mình. Và quan trọng hơn, họ biến thời gian dùng công nghệ thành thời gian chất lượng bên nhau.
Hành trình mà chúng ta cùng nhau bước đi
Điều quan trọng nhất không phải là chúng ta dạy con về AI thế nào, mà là chúng ta cùng con khám phá thế giới này với sự tò mò và tình yêu thương như thế nào.
Đôi khi mình nghĩ, chúng ta may mắn được chứng kiến sự chuyển mình này của thế giới. Và trong hành trình ấy, điều đẹp nhất là được thấy các gia đình biến thách thức thành cơ hội, biến công nghệ thành công cụ kết nối thay vì chia rẽ. Những buổi tối cùng con khám phá câu trả lời trên mạng, mình thấy đó không chỉ là học hỏi, mà còn là những khoảnh khắc hạnh phúc vô cùng.