Tối qua, khi cả nhà đang xem phim, tôi liếc nhìn chiếc điện thoại trên tay bọn trẻ và gần như sững sờ! Cái thế giới trong lòng bàn tay ấy vừa diệu kỳ, vừa ẩn chứa những rủi ro mà chính chúng ta còn chưa hiểu hết. Tôi thấy trong ánh mắt của vợ mình cũng có một nỗi lo thầm lặng, cái nỗi lo mà tin tức về lừa đảo bằng AI cứ gieo rắc mỗi ngày. Làm sao để giữ cho các con được an toàn, để sự tò mò của chúng không trở thành cánh cửa cho hiểm nguy? Cái trăn trở ấy cứ theo tôi vào cả giấc ngủ.
Khi AI bị lợi dụng để giăng bẫy
Nó giống như có một người trợ lý ảo siêu thông minh nhưng lại bị kẻ xấu lợi dụng vậy. Bạn có tin không? Tin tặc bây giờ không cần phải vất vả gõ từng dòng lệnh. Chúng ‘dạy’ cho AI cách tự động tấn công, từ việc lấy cắp thông tin đến chiếm tài khoản.
Nghĩ mà xem, một kẻ xấu có thể dùng AI để tấn công hàng chục mục tiêu cùng lúc. Nếu một trong số đó là gia đình mình thì sao? Tôi lại nhớ đến cảnh bọn trẻ nhà mình hồn nhiên trò chuyện với trợ lý ảo, đâu biết rằng phía sau giao diện thân thiện kia có thể là một cái bẫy đang chờ sẵn. Đó chính là lúc chúng ta cần đặt câu hỏi: làm thế nào để bảo vệ những đứa trẻ trước những rủi ro từ AI?
Những ‘ổ khóa’ đơn giản cho ngôi nhà số
Vậy làm thế nào để chúng ta có thể bảo vệ gia đình trước những nguy cơ này? Tôi cực kỳ hào hứng chia sẻ với các bạn những bước đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả mà chúng tôi đã áp dụng tại nhà!
Tôi nhận ra một điều đơn giản thế này: bảo vệ trẻ em khỏi rủi ro AI cũng giống như việc khóa cửa nhà cẩn thận mỗi tối thôi. Bật xác thực hai yếu tố chẳng khác nào thêm một chốt cài an toàn. Cập nhật phần mềm thường xuyên cũng là cách ‘thay ổ khóa’ mới.
Còn việc dùng chung một mật khẩu cho mọi thứ? Giống như mặc đi mặc lại một bộ đồ cả tuần vậy, tiện thì có tiện nhưng lại chẳng an toàn chút nào. Nhìn cách vợ tôi tỉ mỉ sắp xếp từng lọ gia vị trong bếp, mỗi thứ một nơi, ngăn nắp, tôi bất chợt nghĩ, tại sao mình không dành sự cẩn trọng ấy cho những chiếc ‘chìa khóa’ số của cả nhà nhỉ?
Sự cẩn trọng không phải là nỗi sợ hãi, đó là cách chúng ta thể hiện tình yêu thương với gia đình.
Dạy con tư duy phản biện qua những trò chơi
Cuối tuần rồi, cả nhà tôi có một trò chơi mới: ‘Thám tử săn tin giả’. Bọn trẻ tỏ ra hào hứng lạ thường khi được ‘điều tra’ những email lạ, học cách kiểm tra đường link đáng ngờ. Chính những bài học từ trò chơi này đã giúp con tôi nhận diện được một email đáng ngờ tuần trước!
Vợ tôi còn sáng tạo hơn, cô ấy dùng ngay những quảng cáo đồ chơi đầy màu sắc để dạy bọn trẻ cách phân biệt đâu là thật, đâu là phóng đại. Những bài học nhỏ bé, tự nhiên như thế lại chính là tấm áo giáp tốt nhất để phòng tránh nguy cơ AI trong nhà.
Đồng hành cùng nhau trong thế giới số
Mỗi lần đọc tin về các quy định mới cho AI, tôi lại nghĩ đến chiếc xe tập đi của bọn trẻ ngày nhỏ. Nó phải đủ vững để bảo vệ con, nhưng cũng không được cản bước con khám phá. Vợ tôi từng nói một câu mà tôi nhớ mãi: ‘Công nghệ giống như một con dao vậy, dùng thế nào là do mình’.
Có lẽ, việc quan trọng nhất chính là sự đồng hành và không ngừng học hỏi cùng nhau. Giống như việc hai vợ chồng cùng ngồi xem một video hướng dẫn về an ninh mạng, vừa để bảo vệ tổ ấm, vừa là một cách để chúng tôi gần nhau hơn. Bởi vì trong thế giới số này, sự cẩn trọng không phải là nỗi sợ hãi, đó là cách chúng ta thể hiện tình yêu. Điều này thực sự khiến tôi phấn khích khi nhìn thấy cả gia đình cùng nhau học hỏi và phát triển trong thế giới công nghệ này!
Source: Hacker exploits AI chatbot in cybercrime spree, Fox News, 2025/09/13