Nhìn con ngồi trước màn hình, gõ vài câu là AI làm bài tập hộ – mình gần như chết sững! Tim mình đập thình thịch, liệu có phải mình đang tự tay dạy con thói ỷ lại không? Nhưng cấm đoán cũng không phải cách, thời đại này rồi. Vậy thì phải tìm ra cách cân bằng thôi – và ôi trời ơi, hành trình này đã dạy mình nhiều điều không ngờ!
AI như người bạn đồng hành, không phải người làm hộ
Mình nghĩ nhiều về việc dạy con dùng AI đúng cách. Không phải để con ỷ lại, mà để công nghệ trở thành công cụ hỗ trợ. Giống như khi con làm bài toán khó, thay vì hỏi thẳng đáp án, hãy hỏi ‘AI ơi, em có thể gợi ý cho con cách giải bài này không?’…
Cái khoảnh khắc con tự mày mò tìm ra lời giải, đôi mắt sáng lên vì tự hào – đó mới là điều đáng giá. Mình nhận ra AI trong giáo dục giống như những câu chuyện kể truyền thống của ông bà ngày xưa – không phải để kể thay, mà để khơi gợi trí tưởng tượng và tự con vẽ nên thế giới của riêng mình!
Ranh giới giữa online và offline
Cân bằng thời gian mới khó! Sáng học cùng AI, chiều lại dán mắt vào điện thoại. Mình thử đặt quy tắc nhỏ: sau mỗi giờ học với máy tính, cả nhà cùng ra công viên đạp xe, hoặc đơn giản là ngồi ăn hoa quả và kể chuyện cho nhau nghe.
Những lúc đó, không màn hình, không thông báo, chỉ có tiếng cười và những câu chuyện thật… Đôi khi công nghệ làm chúng ta quên mất những điều giản dị nhất. Nhưng khi kết hợp đúng cách, công nghệ lại có thể làm phong phú thêm những khoảnh khắc gia đình – như dùng AI để tìm công thức nấu món ăn kết hợp hương vị Hàn-Quốc mà cả nhà cùng làm chung!
Tự giác làm bài – chuyện không của riêng ai
Con mình cũng hay than ‘Ba/mẹ ơi, để con hỏi AI cho nhanh’. Nhưng mình luôn nhẹ nhàng nói: ‘Con thử tự làm trước đi, khó quá thì mình cùng trao đổi’. Rồi ngồi cùng con, xem từng bước con giải quyết vấn đề.
Có những lúc con bực mình vì không nghĩ ra, nhưng khi tự tìm được đáp án, niềm vui ấy gấp trăm lần nhờ AI làm hộ. Quan trọng là con hiểu: công cụ thì tiện, nhưng tư duy mới là thứ không ai lấy đi được. Và mình phát hiện ra một pattern thú vị: những đứa trẻ được khuyến khích tự tư duy thường phát triển khả năng giải quyết vấn đề tốt hơn hẳn!
Học từ thực tế – bài học không thể thay thế
Mình hay đưa con đi chợ, cùng tính tiền, cùng nấu ăn. Những bài toán cộng trừ đơn giản ấy lại dạy con nhiều hơn cả màn hình. Có lần con bảo: ‘Mẹ ơi, con tính ra rồi, tiền thừa là 15 nghìn đồng!’.
Cái cảm giác ấy… AI không bao giờ cho con được.
Công nghệ giúp chúng ta tiếp cận tri thức nhanh hơn, nhưng trải nghiệm thực tế mới là thứ nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ theo cách riêng.
Nhìn lại hành trình này, mình thấy rõ một điều: không phải chống lại AI, mà là học cách sống chung với nó một cách thông minh. Từ chỗ lo sợ con sẽ mất đi khả năng tư duy, giờ mình đã tìm được cách để AI trở thành người bạn đồng hành trong hành trình lớn khôn của con. Quan trọng nhất vẫn là giữ được sự kết nối gia đình, những trải nghiệm thực tế và niềm vui khám phá – những thứ mà không công nghệ nào có thể thay thế được. Và biết không? Chính con đã dạy mình bài học về sự cân bằng này!
Source: ‘Brain-like’ AI uses Chinese chips to run 100 times faster on ultra-long tasks, The Star, 2025/09/11 05:00:00