Ngồi với nhau sau một ngày dài, ly trà nóng trên tay, tôi chợt nhớ đến bài báo công nghệ sáng nay đọc vội. Những từ ‘tối ưu hóa’, ‘đổi mới văn hóa’, ‘quyết định dựa trên dữ liệu’ – nghe xa lạ mà sao lại gần gũi đến lạ.
Có phải những thách thức trong quản lý công ty cũng chính là nỗi lo thường trực của hai chúng ta – hai bố mẹ trẻ đang cố gắng cân bằng giữa deadline và tiếng cười trẻ con?
Hôm nay, mình muốn chia sẻ cùng em những suy nghĩ này – không phải như một báo cáo, mà như những lời thì thầm về cách chúng ta đã vô thức áp dụng những bài học quản trị để xây tổ ấm.
Từ tối ưu quy trình đến điệu múa gia đình
Bài báo nhắc nhiều đến tự động hóa công việc lặp đi lặp lại để nhân viên tập trung vào sáng tạo. Nhìn xuống chiếc điện thoại đang nhắc lịch cho con uống thuốc, tự dưng tôi mỉm cười. Có phải chiếc ứng dụng nhắc nhở đó chính là ‘công cụ tiên tiến’ của riêng chúng ta?
Nhớ những ngày đầu sinh bé, hai đứa như bị cuốn vào vòng xoáy thay tã – cho bú – dỗ ngủ, mọi thứ cứ rối tung lên, mình chẳng có mấy phút để thở. Giờ đây, với những ‘automation’ nho nhỏ ấy, từ việc đặt lịch khám định kỳ online, đăng ký lớp học ngoại khóa cho con qua app, hay thậm chí là danh sách đi chợ được chia sẻ tự động giữa hai vợ chồng, em đã có thêm khoảng không để thở, để sống. Em có thời gian ngồi đọc truyện cho con bằng giọng êm ái, thay vì vừa đọc vừa liếc đồng hồ lo bữa tối, hay phải vội vã chạy đi chạy lại lo toan mọi thứ.
Và câu chuyện ‘robot làm việc cật lực’ trong bài báo gợi nhớ đến chiếc máy rửa bát âm thầm hoạt động mỗi đêm – kỳ thực, nó chẳng khác gì trợ lý đắc lực của em hả? Hay chiếc máy giặt sấy hiện đại giúp em không còn phải lo phơi phóng quần áo những ngày mưa phùn gió bấc nữa. Những thiết bị tưởng chừng vô tri ấy lại là những cánh tay đắc lực, giải phóng em khỏi những công việc tốn thời gian và sức lực. Để sáng mai tỉnh dậy, bếp sạch sẽ, quần áo khô thơm và em có thể dành những phút quý giá buổi sáng ôm con, cùng con chuẩn bị bữa sáng nhẹ nhàng, thay vì vội vã rửa chén hay giục giã con mặc đồ. Đó chẳng phải là cách chúng ta đang cùng nhau tạo nên một “điệu múa” uyển chuyển hơn cho tổ ấm, để mọi thứ không còn là gánh nặng mà là sự kết nối nhẹ nhàng hơn?
Chi phí vô hình và những nấc thang nhà mình
Bài viết phân tích về chi phí ẩn trong doanh nghiệp khiến tôi giật mình nghĩ đến những khoản ‘phí ngầm’ của gia đình. Có bao giờ em tính thời gian mất khi sắp xếp đồ chơi con bừa bộn, hay năng lượng hao tổn mỗi khi lục tìm hồ sơ khám bệnh gấp? Những buổi tối mình tranh cãi vì những việc lặt vặt, hay những lúc em mệt mỏi đến mức chỉ muốn buông xuôi vì quá nhiều thứ phải lo, đó chẳng phải là những ‘chi phí vô hình’ đắt đỏ nhất sao?
As cách công ty đầu tư vào hệ thống quản lý tài liệu điện tử, chúng ta cũng đang dần xây ‘nền tảng mới’ cho tổ ấm – từ tủ thuốc có ngăn sắp xếp rõ ràng, mỗi món đồ chơi đều có ‘nhà’ riêng, đến quỹ học phí được gửi tiết kiệm tự động, hay thậm chí là việc sắp xếp lại lịch sinh hoạt cá nhân để cả hai có thời gian cho riêng mình, để tái tạo năng lượng.
Như bài báo gợi ý ‘thiết kế lại từ đầu’ để tối ưu hiệu suất, đôi khi thay vì tìm cách quản lý tốt hơn đống quần áo cũ chất đầy, ta cần mạnh dạn chọn lọc, bỏ đi những thứ không cần thiết để chiếc tủ ‘vận hành tối ưu’, gọn gàng và dễ tìm kiếm hơn. Nhẹ nhàng như cách em thường nói: ‘Đồ đạc ít đi, hạnh phúc đầy hơn’ – ít đồ hơn cũng là ít gánh nặng tinh thần hơn, ít thời gian dọn dẹp hơn, để mình có thêm thời gian bên nhau. Đó là cách chúng ta đang từng bước ‘tái cấu trúc’ không gian sống và cả không gian tinh thần của gia đình mình, để mỗi ‘nấc thang’ đều vững chắc và bớt đi những hao tổn không đáng có.
Những quyết định không lệch tim
Dữ liệu – từ khóa được nhắc nhiều trong bài viết, mà nhà mình thì sao nhỉ? Tôi không bao giờ quên cách em lập bảng theo dõi giấc ngủ của con khi bé quấy khóc đêm, ghi lại giờ ăn, giờ chơi, thậm chí là những thay đổi nhỏ nhất trong tâm trạng của bé, như một nhà phân tích tài ba. Những con số tưởng khô khan ấy lại giúp ta hiểu hơn nhịp sinh học của con, tìm ra nguyên nhân và cách xoa dịu bé. Chẳng phải đó chính là ‘insight’ quý giá nhất với những ông bố bà mẹ, để những quyết định của mình không chỉ dựa trên cảm tính mà còn có cơ sở, để yêu thương con đúng cách hơn sao?
Có hôm xem thống kê chi tiêu trên ứng dụng ngân hàng, hai đứa cười vang vì phát hiện khoản chi lớn nhất tháng chẳng phải học phí hay tiền nhà – mà toàn tiền trà sữa và đồ chơi cho con! Dữ liệu đôi khi thật thẳng thắn, không che giấu điều gì, nhưng nhờ thế mà lần sau, trước khi rút ví, tôi thường tự hỏi: ‘Khoản đầu tư này có thực sự là ‘ROI hạnh phúc’ cao nhất cho gia đình?’ Hay là chúng ta có thể dành số tiền đó cho một chuyến đi dã ngoại cuối tuần, một buổi xem phim cả nhà, những trải nghiệm sẽ đọng lại lâu hơn trong ký ức của con? Đó là cách chúng ta dùng ‘dữ liệu’ để đưa ra những quyết định không chỉ tối ưu về tài chính mà còn ‘không lệch tim’, luôn hướng về giá trị thật sự của tổ ấm mình, phải không em?
Văn hóa gia đình – nơi đổi mới dịu dàng nảy mầm
Đọc phần cuối bài báo về xây dựng văn hóa đổi mới, tôi không khỏi nghĩ về mô hình thu nhỏ trong chính tổ ấm chúng ta. Như cách công ty khuyến khích nhân viên học kỹ năng mới, hai đứa có ‘văn hóa học cùng con’ – khi mẹ nghiên cứu cách làm bánh healthy để con có bữa phụ dinh dưỡng, bố học mẹo vặt khoa học để giải thích cho con về thế giới xung quanh. Chúng ta cùng nhau khám phá những cuốn sách mới, những bộ phim tài liệu ý nghĩa, hay thậm chí là những trò chơi dân gian mà ngày xưa mình chưa từng biết, để vun đắp tâm hồn con một cách trọn vẹn.
Có những buổi tối cả nhà cùng thử nghiệm ‘ứng dụng’ nấu ăn mới, cùng nhau vào bếp chế biến những món ăn lạ – đôi lúc thành công ra món ngon khiến cả nhà trầm trồ, lúc thì phải cười xòa gọi ship đồ ăn vì ‘thí nghiệm’ thất bại. Nhưng quan trọng là ta luôn duy trì tinh thần sẵn sàng thay đổi, không ngại thử cái mới, không sợ sai. Chính những khoảnh khắc ấy đã tạo nên một ‘văn hóa’ riêng của gia đình mình – một nơi mà sự tò mò, sự sáng tạo và tinh thần học hỏi luôn được khuyến khích.
Gia đình mình không cần hoàn hảo, chỉ cần luôn biết cách cùng nhau tiến về phía trước.
Và tôi tin, chính nhờ tinh thần đổi mới dịu dàng ấy, tổ ấm của chúng ta sẽ luôn là nơi tràn đầy tiếng cười, sự thấu hiểu và tình yêu thương không ngừng lớn lên.
Theo McKinsey Report (2023)