Có những buổi tối, khi tiếng cười trẻ thơ vừa tắt hẳn và căn nhà chìm vào yên lặng, tôi thường ngồi lại với em – người bạn đời của tôi – cùng nhìn về phía chiếc điện thoại thông minh đang sạc trên bàn. ‘Con ơi, sao cái máy này biết con thích xem hoạt hình vậy?’ – câu hỏi ngây ngô của đứa nhỏ chiều nay bỗng khiến chúng ta giật mình.
Giữa thời đại AI phát triển như vũ bão, những băn khoăn của trẻ nhỏ không đơn thuần là tò mò mà trở thành cánh cửa mời gọi chúng ta cùng con bước vào thế giới công nghệ.
Khoảnh khắc này, khi nhìn thấy ánh mắt em – người mẹ luôn tâm huyết với từng bước phát triển của con – ánh lên sự do dự, tôi chợt nhận ra: Đây không phải là cuộc đua công nghệ, mà là cơ hội để cả gia đình cùng học hỏi, cùng lớn lên. Một hành trình chung mà ở đó, chúng ta sẽ tìm thấy bí quyết cân bằng AI và gia đình, để công nghệ không chỉ là công cụ mà còn là người bạn đồng hành.
AI – Người Bạn Đồng Hành Trong Góc Học Tập Nhỏ
Hôm qua, khi thấy con gái nhỏ cầm điện thoại hỏi Siri cách giải bài toán bằng giọng nói ngọng nghịu, em đã thì thầm với tôi: ‘Anh ơi, liệu máy móc có thay thế được sự kiên nhẫn của con người không?’ Câu hỏi ấy khiến tôi suy nghĩ mãi.
Tôi hiểu nỗi lo lắng thầm kín trong em, về việc liệu công nghệ có làm mất đi những giá trị cốt lõi của sự học hỏi hay không. Nhưng thực ra, trong góc học tập nhỏ của con, AI không phải là đối thủ mà là người bạn đồng hành đặc biệt – một ‘trợ giảng’ không bao giờ mệt mỏi, sẵn sàng lặp lại bài giảng hàng chục lần với cùng một nhiệt huyết.
Những lúc con đặt câu hỏi mà cả hai vợ chồng chúng ta chưa kịp tìm hiểu, chiếc máy tính nhỏ lại trở thành tấm bản đồ kho báu giúp chúng ta cùng con khám phá tri thức.
Buổi tối ấm cúng khi cả nhà quây quần xem AI vẽ tranh theo yêu cầu của con, tiếng cười giòn tan vang lên: ‘Mẹ ơi, bạn robot này vẽ mèo con có râu giống bố quá!’. Khoảnh khắc ấy chính là minh chứng rõ nhất cho thấy công nghệ đang trở thành sợi dây kết nối gia đình thay vì chia cắt chúng ta, gieo vào lòng em một nụ cười nhẹ nhõm, như thể những lo lắng ban đầu đã dần tan biến.
Bước Đi Trên Cây Cầu Cân Bằng Giữa An Toàn và Sáng Tạo
Mỗi khi đọc báo về rủi ro công nghệ, em thường có thói quen cầm điện thoại kiểm tra lại các thiết lập bảo mật cho con. Tôi hiểu nỗi lo lắng thầm kín trong em – người mẹ luôn muốn dành cho con những gì tốt đẹp nhất, an toàn nhất.
Nhưng nhìn cách con say sưa lập trình robot nhỏ đi theo mệnh lệnh, ánh mắt lấp lánh sự tò mò và khao khát kiến tạo, tôi thầm nghĩ: ‘Biết đâu chính con sẽ là người kiến tạo nên công nghệ an toàn hơn trong tương lai?’.
Chúng ta đã cùng nhau đặt ra ‘luật chơi’ công nghệ trong nhà: giờ ‘khám phá công nghệ gia đình’ chỉ diễn ra sau bữa tối, điện thoại để xa giường ngủ và luôn có bố mẹ đồng hành. Em là người kiên định nhất trong việc duy trì những ‘luật chơi’ này, bằng sự nhẹ nhàng nhưng không kém phần dứt khoát.
Có lần, con gái phát hiện AI có thể dịch câu nói của em sang tiếng Anh với giọng đọc hài hước, cả nhà cười nghiêng ngả. Khoảnh khắc ấy dạy cho chúng ta bài học quý giá: đôi khi, chính sự sáng tạo bất ngờ của con trẻ lại giúp chúng ta thấy công nghệ không đáng sợ như mình tưởng, mà ngược lại, còn là nguồn cảm hứng bất tận để khám phá công nghệ cùng trẻ một cách an toàn và vui vẻ.
Hành Trình Nuôi Dưỡng Ươm Mầm Tư Duy Phản Biện
Tối qua, khi con gái học tiếng Anh qua ứng dụng AI và phát hiện một lỗi dịch, em đã âu yếm xoa đầu con: ‘Con giỏi quá! Đã biết kiểm tra lại thông tin rồi đấy!’. Cách em chọn cách khích lệ sự hoài nghi lành mạnh đó khiến tôi thầm cảm phục.
Em không chỉ dạy con chấp nhận, mà còn khuyến khích con đặt câu hỏi, tìm hiểu sâu hơn. Có những lúc cả gia đình ngồi lại cùng kiểm tra xem AI giải toán có thực sự đúng không, hay thử thách nhau đặt câu hỏi hóc búa để ‘kiểm tra trí thông minh’ của chiếc máy.
Quan trọng hơn cả kiến thức, chính những buổi tối thảo luận sôi nổi ấy đang dạy cho con bài học quý giá: công nghệ dù tinh vi đến đâu cũng cần được xem xét bằng tư duy phản biện.
Có lần con gái hỏi: ‘Bố ơi, bạn robot có biết mình đang sai không?’ khi thấy AI đưa ra đáp án không chính xác. Câu hỏi ngây thơ ấy chính là minh chứng rằng con đang học cách tương tác thông minh với công nghệ – món quà lớn hơn bất kỳ điểm số nào. Đó là cách nuôi dạy con thời AI mà chúng ta đang cùng nhau vun đắp, biến mỗi lỗi sai thành một cơ hội học hỏi.
Chuẩn Bị Hành Trang Cho Hành Trình Dài Phía Trước
Sáng nay, khi thấy con tự tin hướng dẫn bà cách gọi video bằng ứng dụng thông minh, em đã thì thầm với tôi: ‘Con học nhanh hơn mình tưởng’. Trong mắt em – người mẹ từng lo lắng về tác động của công nghệ – giờ đã ánh lên niềm tin tưởng, niềm tự hào khó tả.
Chúng ta nhận ra rằng, hành trình cùng con tìm hiểu AI chính là cách tốt nhất để chuẩn bị cho con bước vào tương lai số. Đó không chỉ là việc dạy con sử dụng công cụ, mà còn là trang bị cho con tư duy, khả năng thích nghi. Những buổi cả nhà cùng chế tạo ‘trợ lý ảo gia đình’ đơn giản, hay thử nghiệm lập trình cùng các dụng cụ giáo dục STEM… tất cả đang từng ngày giúp con hình thành tư duy công nghệ, cách dùng AI cùng con một cách chủ động.
Và ở đó, chúng ta thấy được vai trò quan trọng nhất của mình: không phải là thợ sửa chữa công nghệ, mà là người ươm mầm cho những sáng tạo tương lai từ chính ngôi nhà ấm cúng này, cùng em, người bạn đời kiên cường của tôi.
Tôi vẫn nhớ như in câu nói của con gái nhỏ: ‘Con muốn làm ra bạn robot biết giúp mẹ làm việc nhà!’ – ước mơ giản dị ấy chính là minh chứng rằng công nghệ trong mắt trẻ thơ không phải là điều gì xa vời, mà là một phần cuộc sống, một công cụ để hiện thực hóa những điều tốt đẹp.
Source: US House Panel Examines AI’s Rapid Advances, Risks and Impacts, Pymnts, 2025/09/18 02:24:15
Latest Posts