Có những buổi tối khi cả nhà ngồi lại sau một ngày dài, cùng nhìn những thiết bị thông minh và tự hỏi liệu chúng có thực sự hiểu được nhịp đập của gia đình mình? Tôi đọc về cách ngành y tế đang dạy cho máy móc không chỉ xử lý dữ liệu mà còn biết ‘cảm nhận’ ngữ cảnh, và tự nhiên nghĩ về cách chúng ta – những người làm cha làm mẹ – cũng đang học cùng một bài học:
công nghệ không phải để thay thế trái tim, mà để khuếch đại những gì trái tim chúng ta đã có.
Những cỗ máy biết đồng cảm và trái tim biết lắng nghe
Nhìn người mẹ những lúc vừa cho con bú vừa trả lời email công việc, tôi thầm nghĩ: chúng ta cũng giống những hệ thống thông minh đó. Không phải chỉ là tự động hóa đơn thuần, mà là khả năng hiểu được khi nào cần ưu tiên cái gì.
Như cách các bác sĩ dạy cho AI phân biệt giữa trường hợp khẩn cấp và tình huống thông thường, khi nào đứa con cần một cái ôm hơn là một bài học, khi nào công việc có thể chờ và khi nào không. Đó không phải là sự hoàn hảo, mà là sự thấu hiểu – thứ mà giờ đây cả máy móc cũng đang học.
Nghệ thuật lắng nghe những điều không nói ra
Có những tối tôi thấy em ngồi im lặng nhìn màn hình điện thoại, và tôi biết không phải em đang lướt web, mà đang lo lắng cho một dự án sắp tới.
Những hệ thống y tế thông minh nhất không chỉ đọc kết quả xét nghiệm, mà còn hiểu được bối cảnh đằng sau những con số đó. Chúng ta cũng vậy.
Những cái nắm tay nhẹ khi thấy nhau mệt mỏi, những tách cà phê được pha đúng lúc – đó là ngôn ngữ riêng của gia đình mình. Và đôi khi, như những hệ thống thông minh biết khi nào cần chuyển ca cho con người, chúng ta cũng biết khi nào cần nói ‘anh/chị lo việc này cho em/anh’.
Công nghệ giúp chúng ta lắng nghe con tốt hơn
Thường xuyên trò chuyện tích cực với con sẽ giúp chúng cải thiện khả năng phát triển tổng thể, ít lo lắng hơn, tự tin hơn. Nhưng trong cuộc sống bận rộn, đôi khi chúng ta quên mất điều đó.
Công nghệ có thể nhắc nhở chúng ta dành thời gian chất lượng cho con, ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ, hay thậm chí giúp theo dõi sức khỏe và tâm trạng của con. Nhưng quan trọng nhất, nó chỉ là công cụ – người thực sự lắng nghe vẫn là chúng ta.
Xây dựng đội hình cùng nhau
Tôi thích cách chúng ta phân công việc nhà – không phải như một dây chuyền sản xuất, mà như một đội bóng thi đấu. Em lo việc nấu nướng và dạy học cho con, tôi quản lý tài chính và sửa chữa đồ đạc.
Những thiết bị thông minh trở thành cầu thủ dự bị, hỗ trợ khi cần. Như trong bệnh viện, mỗi hệ thống có vai trò riêng nhưng cùng hướng đến mục tiêu chung: sức khỏe bệnh nhân. Ở nhà chúng ta, mục tiêu là hạnh phúc gia đình.
Và thật đẹp khi thấy công nghệ không chia rẽ, mà kết nối chúng ta lại.
Đo lường bằng trái tim, không chỉ bằng con số
Cuối ngày, khi chúng ta ngồi đếm xem đã làm được những gì, tôi thường nghĩ về cách các bệnh viện đo thành công không chỉ bằng số ca phẫu thuật, mà bằng chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Với gia đình mình, thành công không phải là bao nhiêu việc đã hoàn thành, mà là những khoảnh khắc chúng ta thực sự có nhau. Những tiếng cười của con khi cả nhà cùng chơi trò chơi, những bữa tối không vội vã, những đêm ngủ ngon sau một ngày làm việc hết mình. Đó mới là thước đo thực sự.
Những điều không bao giờ thay đổi
Dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, tôi vẫn tin có những thứ mãi thuộc về con người. Như cách em ôm con khi chúng khóc, cách chúng ta nhìn nhau hiểu ý mà không cần nói, những cái chạm tay nói lời cảm ơn sau một ngày dài.
Máy móc có thể hỗ trợ, nhưng không bao giờ thay thế được hơi ấm của một vòng tay. Và trong thế giới ngày càng thông minh này, có lẽ bài học lớn nhất là: chúng ta càng cần giữ lại những gì làm chúng ta thành con người.
Nguồn: Silicon Angle (“From RPA to intelligent agents: Healthcare automation takes on patient outcomes”, 01/10/2025)