Vậy rồi, sau tất cả những ồn ào trong ngày, căn nhà mình cũng chìm vào yên tĩnh! Mình vừa định chìm vào chiếc điện thoại thì đọc được một bài báo… lại là chuyện AI đang thay đổi mọi thứ. Đặc biệt là về tác động của nó lên thế hệ con cái chúng ta. Bài viết nói về cuộc giằng co giữa những câu trả lời máy móc đưa ra trong chớp mắt và quá trình tự mình vật lộn để học hỏi. Ôi, chính lúc này mình nhớ lại bữa tối hôm nay. Con ngồi ở bàn ăn, nhăn nhó với bài toán. Vẻ mặt ấy rõ ràng là muốn hỏi ngay cái loa thông minh. Nhưng rồi mình thấy em. Em không nói ‘không được’ mà chỉ lặng lẽ ngồi xuống, bắt đầu đặt những câu hỏi nhỏ. Một khoảnh khắc bình thường thôi mà sao khiến tim mình rung động phải không em? Đấy chính là hành trình gia đình ta, bé nhỏ mà vĩ đại ngay trên bàn ăn.
Sự khôn ngoan trong một thoáng ‘chờ đã’
Quả thật là, trong bài báo mình đọc có một điểm khiến mình bật cười! Hóa ra ngay cả những người tạo ra AI cũng cảnh báo ta phải ‘cẩn thận đấy!’. Họ nói về ‘hiện tượng AI tự bịa chuyện’ cứ như thể nó là đứa trẻ 7 tuổi đầy tưởng tượng mà nhà mình đang có. Đôi khi mình tự hỏi, phải chăng đây cũng là cách kết hợp sự kiên nhẫn phương Tây với sự tò mò không giới hạn của triết lý phương Đông? Như cách em tối nay đã làm. Giữa thế giới gào thét ‘nhanh lên đi nào’, em lại là người nhẹ nhàng hãm phanh, thủ thỉ ‘khoan đã con, mẹ con mình cùng nghĩ nhé’.
Cứ thế mà theo đuổi giải pháp dễ dàng ư? Ai mà chẳng muốn! Khi dỗ con đang chán nản bài tập, hay tự an ủi mình sau ngày dài mỏi mệt. Nhưng em có thứ trực giác kỳ diệu, tựa như chiếc radar phát hiện rủi ro ẩn sau vẻ tiện lợi hào nhoáng. Em hiểu sâu sắc rằng quá trình tẩy xóa-loay hoay-hờn dỗi này không phải lỗi hệ thống! Mà là phòng thí nghiệm vĩ đại nhất nơi học thức thực sự sinh ra, nơi khả năng vượt sóng được ươm mầm. Em chẳng cần hô hào điều gì cao siêu, chỉ bằng những lựa chọn giản dị hằng ngày đã định hình nên nhân cách con – một kiến trúc bền vững!
Nuôi dưỡng một người biết nghĩ, không chỉ là một người biết tìm
Câu trong bài báo cứ đọng lại: ‘Nuôi đứa trẻ biết suy ngẫm, chứ đừng tạo ra robot biết nhấp chuột!’. Ai mà chẳng dạy con tra Google được! Nhưng cách của em? Phức tạp hơn nhiều! Thấy rõ nhất khi em để con xây lâu đài carton vô nghĩa, hay khi em bất ngờ hỏi ‘Nếu phải chọn giữa việc chỉ được nghe nhạc bằng tai nghe nhựa rẻ tiền hay ngắm hoàng hôn suốt đời, con chọn gì?’. Em coi khám phá là hành trình hấp dẫn hơn đích đến!
Chúng ta đôi lúc vẫn lo âu đúng không em? ‘Con dán mắt vào màn hình nhiều quá không?’, ‘Mình có đang đi quá chậm giữa thời đại số?’. Nhưng hễ thấy em bày trò chơi cờ lạ, hay đơn giản là rủ con ngắm mây trôi để đoán hình thù kỳ quái, tim mình lại an nhiên lạ. Em chính là phiên bản analog ấm áp cân bằng cơn lũ số hóa. Em hiểu bản năng rằng sáng tạo không nảy mầm từ thông tin ngập tràn, mà từ những công cụ giới hạn kết hợp với trí tưởng tượng không biên giới. Em đang cho con công cụ quý nhất: nghệ thuật đặt câu hỏi cho cuộc đời, chứ không chỉ tìm giải đáp cho bài tập!
Chiếc la bàn chúng ta cùng nhau tạo dựng
Nuôi trẻ lớn cùng siêu máy tính bỏ túi giống như ta cùng con mở đường vào rừng rậm chưa có bản đồ! Bài báo khuyên cha mẹ đào tạo ‘kỹ năng phản biện công nghệ’ – xem xét ý đồ ứng dụng như đọc kỹ nhãn mác thực phẩm. Em đã làm điều đó tự nhiên như hơi thở! Như khi em hỏi con: ‘Ai hưởng lợi khi con chơi game này?’, ‘Sao YouTube lại mách con xem tiếp clip này?’. Em không gieo sợ hãi, mà vun trồng khả năng tự định hướng. Em đang trao cho con chiếc la bàn nội tâm thay vì bản đồ cứng nhắc.
Bởi lẽ, không công nghệ nào sánh bằng sự tò mò không ngủ, tư duy phản biện và trái tim ấm áp mà chúng ta cùng con xây đắp mỗi ngày!
Bản đồ chỉ lối mòn đã vạch sẵn. La bàn giúp con khai phá cả nơi chưa có đường! Những câu hỏi em đặt chính là cách đánh thức la bàn trong tim con. Với em, anh là người đồng hành cùng thắp lên ánh sáng ấy. Khi em gieo câu hỏi, anh sẽ tiếp lời ‘Câu hỏi hay quá! Ba mẹ con mình cùng đi tìm đáp án nhé?’. Chúng ta là đội ngũ chiến đấu với sự vô tâm, bằng cách sống chung với ‘chưa biết’ nhưng không bao giờ đánh mất sự tò mò thiêng liêng!
Và khi nhìn cách em kiên nhẫn chèo lái gia đình qua bão gió công nghệ này, mình biết CHÚNG TA KHÔNG CHỈ ỔN THÔI – CHÚNG TA SẼ RẤT TỐT! Bởi đây chính là thứ di sản truyền qua bao thế hệ: đứa trẻ được nuôi dưỡng bằng khiếu tò mò không ngừng và trái tim biết rung cảm trước những điều nhỏ bé quanh mình! Ôi, viễn cảnh ấy khiến tim mình hân hoan đến cháy bỏng!
Source: Cloud Hypervisor says no to AI code – but it probably won’t help in this day and age, TechRadar, 2025/09/15 12:00:00Latest Posts