Chiều nay, hai cha con dắt nhau đi dạo về qua góc công viên quen thuộc, nơi hàng cây già đã bao năm lặng lẽ quan sát những bước chân bé vụng về lớn lên từng ngày. Mới hôm nào còn run rẩy trong chiếc xe đẩy màu hồng, giờ nhóc nhà tôi đã tung tăng vẫy tay chào những chú sóc dạn dĩ. Giống như cách SAP – gã khổng lồ phần mềm châu Âu – từng ngủ quên trong thành công lại bừng tỉnh để bắt kịp đám mây AI, làm cha mẹ, chúng ta cũng luôn phải thay áo mới cho những phương pháp nuôi dạy tưởng đã hoàn hảo. Đây là hành trình cùng con làm quen với AI đầy cảm hứng.
Khi những hệ thống quen thuộc tự thay đổi hình dáng, làm sao để thích ứng?
Nhớ lại cái ngày đầu dạy con tự xúc cơm bằng thìa nhựa, bữa ăn kết thúc với cơm nằm la liệt dưới sàn hơn là trong miệng. Chúng ta kiên nhẫn uốn nấn, dần dần đến bữa nọ tự nhiên thấy bé ngồi nghiêm chỉnh dùng đũa thành thạo. SAP cũng vậy thôi – khi phần mềm vận hành hàng trăm doanh nghiệp, bài toán khó nhất lúc này là không để mình chìm đắm trong thói quen cũ.
Nhưng CEO 45 tuổi Christian Klein đã quét sạch tư duy lỗi thời, hệt cách mình hối con thử bỏ chiếc xe ba bánh vốn rất êm ái để leo lên chiếc xe đạp đầu đời đầy thử thách. Trong đời cũng như trong phát triển công nghệ, ‘thành công là kẻ thù nguy hiểm nhất của thành công tiếp theo’. Câu chuyện SAP nhắc ta nhớ mỗi cánh cửa mở ra hai con đường: phá vỡ giới hạn hoặc trở thành di tích.
Buổi chiều dạo bước bên con, tôi tự hỏi: phải chăng nuôi dạy một đứa trẻ cũng là hành trình không ngừng phá bỏ chính những công thức nuôi dạy con vốn đã quá thành thạo?
Cán cân giữa phụ thuộc và tự do trên bến đỗ AI: Làm sao để con tự chủ?
Có lần đang chơi lắp ráp, cô bé lao vào phòng hỏi: ‘Bố ơi, AI là bạn hay là đối thủ của con nhỉ?’. Ngỡ ngàng trước câu hỏi của một học sinh lớp hai, tôi nhớ tới lựa chọn khó khăn của SAP – một bên là tiếp tục khóa chặt khách hàng bằng hệ thống riêng, một bên là mở cửa đón nhận các nền tảng AI đa dạng như đám trẻ mở hộp Lego đủ màu.
Khi sống giữa hai thế giới, con dạy bố mẹ cách thích nghi. Không có công cụ nào tốt hay xấu, chỉ có cách chúng ta cầm nó như thế nào mà thôi. Sự thành công của SAP không phải ở việc chối bỏ những ông lớn Mỹ-Á mà nằm ở khả năng biến AI thành ngôn ngữ chung, như cách chúng ta dạy con vừa tiếp thu kiến thức công nghệ mới vừa giữ cái hồn văn hóa gia đình qua những bữa tối cuối tuần ấm cúng.
Tấm vé lên tàu AI không phải bằng cấp, mà là lòng dũng cảm: Hành trang cho con?
Sáng nay nhìn con háo hức khoe bức tranh vẽ bằng ứng dụng AI, tôi chợt hiểu lý do SAP đạt giá trị 200 tỷ euro không nằm ở đội ngũ lập trình viên xuất sắc nhất. Điều làm nên kỳ tích chính là tinh thần dám thừa nhận ‘chúng tôi từng sai lầm’ và nhảy xuống hồ bơi công nghệ khi chưa chắc mọi thứ đã sẵn sàng.
Bài học cho các bậc cha mẹ ư? Đừng ngại nói với con: ‘Ba mẹ cùng học’. Những công ty lớn như SAP luôn giữ vị trí dẫn đầu không phải vì họ biết hết mọi đáp án, mà vì họ không ngừng ném mình vào hành trình khám phá mới.
Đôi khi, lựa chọn can đảm nhất chính là cùng con thử nghiệm những ứng dụng AI mới, vấp ngã rồi cùng nhau rút kinh nghiệm, hệt cách Christian Klein ‘uống vài ly rượu’ sau ngày cổ phiếu tuột dốc để rồi đứng lên viết nên chương mới. Điều này giúp con vững vàng trong thời đại số.
Và thế là… bài học tiếp theo là gì?
Khi đưa con đến cổng trường sáng mai, chắc hẳn tôi lại thấy nhóm học sinh lớp trên ríu rít khoe nhau ứng dụng AI mới. Như SAP từng làm – không phải bằng lời hô hào, mà bằng chính ví dụ sống động – ta có thể chỉ cho con cách hòa nhập kỷ nguyên số mà không đánh mất giá trị cốt lõi.
Bởi suy cho cùng, nuôi dạy đứa trẻ thời 4.0 cũng như trồng cây giữa bão công nghệ: cần đôi tay vững vàng đón nhận đổi thay, nhưng quan trọng hơn là tấm lòng luôn hướng về mục tiêu cuối cùng – giúp con trở thành phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình. Thôi thì cứ thế mà đi, như cái cách SAP đang viết tiếp câu chuyện của mình – đón đầu AI không phải bằng nỗi sợ mà bằng lòng can đảm và niềm tin vào thế hệ kế thừa.
Nuôi dạy đứa trẻ thời 4.0 cũng như trồng cây giữa bão công nghệ: cần đôi tay vững vàng đón nhận đổi thay, nhưng quan trọng hơn là tấm lòng luôn hướng về mục tiêu cuối cùng – giúp con trở thành phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình.
Và trong hành trình ấy, chẳng phải điều kỳ diệu nhất chính là ngày ngày được nhìn con lớn lên, mỗi bước đi lại mở ra những chương mới đầy bất ngờ hay sao? Hãy cùng con khám phá những ứng dụng AI thú vị và làm bạn đồng hành trên chặng đường này.
Nguồn: Bài viết “AI đe dọa công ty phần mềm giá trị nhất châu Âu” trên Livemint (24/09/2025)