Đêm nay, sau khi đắp chăn cho con ngủ, mình ngồi lại với tách trà và nghĩ về những đứa trẻ sẽ lớn lên cùng những cỗ máy biết suy nghĩ.
Mình muốn chia sẻ với em những điều này – không phải như bài học, mà như lời tâm sự của người bạn đời cùng nuôi dạy con trong thời đại số.
Những Câu Hỏi Ngây Thơ Và Trách Nhiệm Lớn
Mình nhớ cái cách con hỏi hôm qua: ‘Sao cái máy này biết con thích màu hồng hả mẹ?’. Giọng nói ngây thơ ấy cứ vang mãi trong lòng.
Chúng ta đang nuôi dạy thế hệ đầu tiên lớn lên cùng AI như người bạn, như gia sư. Và đôi khi mình tự hỏi, liệu chúng ta đã sẵn sàng dẫn dắt con qua thế giới phức tạp này chưa, hay để con tự mò mẫm như cách chúng ta từng làm với internet ngày xưa?
Cùng Con Khám Phá Thế Giới AI
Mình nghĩ về cách chúng ta có thể cùng con khám phá công nghệ – công nghệ là thứ có thể uốn nắn, thích nghi và phục vụ con người.
Những buổi tối cả nhà cùng ‘dạy’ trợ lý ảo vài câu tiếng Việt, hay cùng tò mò về cách nó hoạt động – đó mới là những bài học công nghệ đẹp nhất phải không em?
Cân Bằng Giữa Công Nghệ Và Gia Đình
Mình thấy em lo lắng mỗi khi con cầm iPad, và mình hiểu điều đó. Nhưng mình cũng thấy cách em khéo léo đặt ra những quy tắc: ’30 phút học cùng AI, 30 phút đọc sách cùng mẹ’.
Sự cân bằng ấy của em thật đáng ngưỡng mộ. Chúng ta không cấm đoán mà hướng dẫn, không sợ hãi mà tò mò cùng con.
Có những lúc chính con dạy chúng ta về công nghệ, và đó là niềm vui của một gia đình cùng học hỏi.
Giữ Lấy Những Giá Trị Tình Người
Giữa tất cả những tiến bộ công nghệ, mình vẫn thấy em dạy con cách nói ‘cảm ơn’ với trợ lý ảo, dạy con rằng dù máy móc có thông minh đến đâu cũng không thể thay thế được cái ôm ấm áp của mẹ.
Những giá trị ấy, sự tử tế và tình người ấy, mới là hành trang thực sự chúng ta chuẩn bị cho con. Công nghệ sẽ thay đổi, nhưng cách chúng ta yêu thương và dạy dỗ thì không bao giờ lỗi thời.
Hành Trình Cùng Nhau Đi Qua
Em ạ, có những đêm mình thức khuya đọc về AI, về tương lai, và đôi khi cảm thấy choáng ngợp.
Nhưng rồi mình nhìn sang em đang ngủ, và nghĩ về con của chúng ta – con sẽ ổn thôi, vì con có chúng ta. Có chúng ta cùng dắt tay con qua thế giới số này, cùng thắc mắc, cùng học hỏi, đôi khi cùng vấp ngã và cùng đứng dậy.
Không phải chúng ta dạy con về công nghệ, mà là chúng ta cùng con khám phá một thế giới mới – và đó là điều tuyệt vời nhất của việc làm cha mẹ thời nay.
Source: How University students in Bangladesh engage with ChatGPT: A qualitative study, PLOS One, 2025-09-23
Latest Posts