Chiều nay, khi cầm tay con đi dọc hàng cây bàng còn vương nắng hạ, bất chợt tôi nghe thấy câu hỏi khiến tim mình rung lên: ‘Ba ơi, sau này công việc của ba có bị robot làm thay không?’. Một chút lo lắng, một chút tò mò – chính xác là cảm giác khi đọc về làn sóng AI Agent đang càn quét từ Moody’s tới Walmart. Nhưng khoan! Đây không phải câu chuyện công nghệ khô khan, mà là hành trình chúng ta – những người làm cha mẹ – chuẩn bị hành trang cho con giữa cơn đại thủy triều kỹ thuật số, gieo những hạt mầm tư duy đầu tiên về tác động của AI Agent.
Nhớ không, ngày xưa các cụ hay bảo ‘có thực mới vực được đạo’? Thì đấy, ngay cả Moody’s – ông lớn trong lĩnh vực tài chính – cũng đang dùng AI Agent để tự động hóa việc phân tích tín dụng. Ví dụ thế này cho dễ hiểu: Giống như khi mình lập kế hoạch chuyến du lịch gia đình mà có trợ lý ảo lo từ A-Z, từ tìm vé rẻ đến gợi ý quán ăn ngon. Có lẽ, việc hiểu rõ vai trò của AI Agent trong cuộc sống sẽ giúp chúng ta định hình tốt hơn tương lai.
Walmart còn đẩy xa hơn khi cho ra đời đội quân ‘Super Agents’ – những trợ thủ đắc lực giúp giảm 30% chi phí hỗ trợ khách hàng. Tôi cứ hình dung cảnh sáng sớm đưa con tới trường, hàng rong bán bánh giờ cũng dùng chatbot đặt hàng nguyên liệu, tính toán lợi nhuận. Một nghiên cứu chỉ ra rằng đến năm 2034, thị trường AI Agent sẽ bùng nổ 42% mỗi năm, đạt tổng giá trị thị trường 103 tỷ USD! Điều này chứng tỏ không chỉ doanh nghiệp, mà cả đời sống thường nhật đang thay da đổi thịt từng giờ. Vậy, chúng ta nên chuẩn bị những kỹ năng nào để con làm việc hiệu quả cùng AI Agent trong tương lai?
73% lãnh đạo tin rằng AI Agent sẽ quản lý cả bộ phận công ty – số liệu này khiến tôi giật mình nghĩ về cách chúng ta giao phó tương lai cho công nghệ. 87% trong số họ thừa nhận còn nhiều rào cản như tích hợp hệ thống cũ hay lo ngại pháp lý. Đúng rồi, như chính nỗi niềm của phụ huynh chúng ta khi cho con dùng máy tính bảng: vừa muốn trẻ tiếp cận công nghệ, vừa sợ mắt cận hay nghiện game. Câu hỏi đặt ra là: làm sao để con vừa làm chủ công nghệ, vừa giữ được sự cân bằng?
Amazon đã giảm nhân sự nhờ AI – tin này nghe mà lòng se lại. Thế nhưng trong bữa tối hôm qua, khi thấy con gái dùng trí tuệ nhân tạo vẽ bức tranh tặng bà, tim tôi lại ấm lòng. Đấy chính là lời nhắc khẽ: Công cụ dù mạnh đến đâu vẫn chỉ là công cụ. Như con dao trong bếp – có thể thái rau ngon, cũng có thể gây đứt tay nếu dùng bất cẩn. Có lẽ, sự cân bằng giữa việc khai thác sức mạnh của AI Agent và duy trì các giá trị nhân văn là điều quan trọng nhất.
Bạn biết không, báo cáo của Deloitte cho thấy đến năm 2027, 50% doanh nghiệp sẽ áp dụng AI Agent. Con số ấy khiến tôi nghĩ ngay đến các bé đang học tiểu học hôm nay – tương lai sẽ làm việc cùng ‘đồng nghiệp ảo’. Thế là mỗi tối, tôi biến giờ học thành trò chơi: cùng con lập trình robot ảo tính tiền mua bim bim, hay thử thách AI giải toán bằng… thơ lục bát! Đó là cách tôi giúp con hiểu về khả năng của AI Agent qua những trải nghiệm thực tế.
Có bạn hỏi: ‘Dạy con về AI Agent mà không cần máy tính đắt tiền?’. Dễ ợt! Như hôm chủ nhật vừa rồi, cả nhà thi nhau nghĩ ra cách giúp bà ngoại – người không rành công nghệ – dùng điện thoại thông minh. Tôi bảo con: ‘Quản lý AI cũng giống cách mình giúp bà, phải kiên nhẫn và đặt mình vào vị trí người dùng’ – ấy chính là nền tảng của thiết kế hệ thống AI Agent đấy! Liệu những bài học nhỏ này có đủ để con tự tin bước vào thế giới của AI Agent?
Dự báo từ Gartner khiến tôi giật mình: Đến 2029, AI Agent sẽ giải quyết 80% vấn đề của người dùng. Con gái tôi giờ đã biết hỏi Google Assistant cách gấp máy bay giấy, nhưng câu ‘Làm sao để làm bạn với bạn mới?’ thì vẫn cần những cái ôm ấm áp từ mẹ. Đấy chính là lằn ranh tôi luôn nhắc mình: Công nghệ tối tân nhất cũng không thay thế được trái tim biết yêu thương. Có lẽ, việc nuôi dưỡng những kỹ năng mềm này quan trọng không kém việc hiểu về cách AI Agent hoạt động.
Nhớ có lần xem con chơi trò ‘lớp học robot’, tôi bật cười khi thấy bé dạy bạn gấu bông: ‘Bạn không cần học nhanh, chỉ cần học với trái tim rộng mở!’. Ôi, giá mà các kỹ sư AI nào cũng thấm nhuần triết lý giản dị này. Đêm ấy, tôi ngồi lại viết cho con chiếc ‘bản đồ kho báu’ tương lai: 1) Dũng cảm đón nhận cái mới 2) Biết đặt câu hỏi ‘tại sao’ với mọi thuật toán 3) Giữ cho trái tim luôn ấm dù có bao lớp sương mù công nghệ. Những điều này sẽ giúp con định hướng ra sao giữa thế giới AI Agent ngày càng phát triển?
Ra về trên con đường rợp bóng cổ thụ, tôi chợt nghĩ đến hình ảnh chiếc máy ATM đầu tiên xuất hiện ở Hà Nội năm 1995 – người ta xếp hàng dài chỉ để ngắm nó hoạt động. Giờ đây, khi nghe nói Walmart đang phát triển AI Agent ‘Sparky’, tôi mỉm cười hình dung thế hệ của con sẽ xem trợ lý ảo như người bạn thân. Chuyện gì sẽ xảy ra ư? Các chuyên gia dự đoán thị trường tổng giá trị thị trường đạt 103 tỷ USD vào 2034 – nhưng với tôi, con số quan trọng nhất vẫn là giờ đọc sách hai cha con mỗi tối, những trận cười vỡ òa khi cùng khám phá ứng dụng giáo dục mới. Hành trình đồng hành cùng con khám phá thế giới AI Agent này thật ý nghĩa.
Thế giới đang thay đổi từng giây, nhưng có điều mãi không đổi: tình thương chính là ‘công nghệ’ không bao giờ lỗi thời. Nên mai này dù AI có giỏi cỡ nào, hãy luôn nhớ dạy con cách cầm tay người già qua đường, cách lau nước mắt cho em nhỏ ngã xe, cách nói ‘cảm ơn’ với người bán hàng rong. Vẹn nguyên như hương vị bánh mì chấm sữa buổi sớm – ký ức sẽ là la bàn dẫn đường qua mọi cuộc cách mạng công nghệ, ngay cả khi AI Agent trở nên phổ biến hơn.
Nguồn: Moody’s to Walmart: Corporate America Bets on Agentic, Pymnts.com, 2025-09-22.