Sáng nay, khi cùng con gái nhỏ đi bộ về từ trường, lũ chim trên những tán cây dọc đường hót ríu rít như đang chia sẻ một bí mật vui nào đó. Con bé, ở cái tuổi mà mỗi ngày đều mang đến những câu hỏi bất ngờ, bỗng hỏi: ‘Bố ơi, lớn lên con sẽ làm nghề gì nhỉ?’ Câu hỏi giản dị ấy chạm vào trái tim tôi, nhất là khi những tin tức gần đây về AI và thị trường lao động cứ liên tục hiện lên trong tâm trí. Nhưng thay vì lo lắng, tôi thấy mình tràn đầy hy vọng – bởi chính những khoảnh khắc tò mò này sẽ là nền tảng cho tương lai của con.
Những Con Số Biết Nói Và Trái Tim Biết Cảm Nhận
Khi đọc những báo cáo gần đây, tôi không khỏi giật mình trước tốc độ thay đổi của AI. Một nghiên cứu từ Đại học Stanford chỉ ra rằng số lượng việc làm mới trong các ngành bị AI ảnh hưởng đã giảm 13% so với năm trước. Những công việc bước đệm – vốn dĩ là nơi các bạn trẻ học hỏi kỹ năng nền tảng và nhận sự hướng dẫn từ người đi trước – đang dần biến mất. Nhưng này, đừng vội hoảng sợ! Thay vì xem đây là một mối đe dọa, hãy cùng tôi nhìn nó như một cơ hội để chúng ta định hướng lại cách chúng ta chuẩn bị cho con cái bước vào thế giới. Những ứng dụng AI cho gia đình có thể giúp con của bạn khám phá thế giới công nghệ một cách thú vị và an toàn.
Không Phải AI Mà Là Trí Tuệ Cảm Xúc Sẽ Dẫn Lối
Tôi nhớ có lần con gái tôi và các bạn cùng lớp thử làm một dự án nhỏ: dùng AI để tạo ra những câu chuyện cổ tích riêng. Điều thú vị là, trong khi AI có thể tạo ra cốt truyện nhanh chóng, chính những tiếng cười giòn tan, những tranh luận nho nhỏ về nhân vật nào nên được yêu thích nhất, và cả những giây phút các con cùng ngồi vẽ minh họa cho câu chuyện – đó mới là điều làm nên giá trị thực sự. Bill Gates từng cảnh báo: thành thạo AI thôi là chưa đủ. Khả năng thích ứng, trí tuệ cảm xúc và kỹ năng thực hành mới là những ‘siêu năng lực’ của tương lai. Và những điều này, chúng ta có thể nuôi dưỡng ngay từ những trò chơi hàng ngày, từ những lần con giúp đỡ bạn bè, hay từ cách con học cách thất bại và đứng dậy sau đó.
Biến Thách Thức Thành Cuộc Phiêu Lưu Gia Đình
Giống như việc lên kế hoạch cho một chuyến du lịch gia đình đầy bất ngờ, việc chuẩn bị cho con trước làn sóng AI cũng cần một tinh thần khám phá. Thay vì bắt con ngồi hàng giờ để học lập trình một cách cứng nhắc, hãy biến nó thành những trò chơi. Cả nhà tôi thường có ‘buổi tối công nghệ — nơi chúng tôi cùng nhau khám phá một ứng dụng AI mới, có khi là để tạo ra một bài hát vui nhộn, có khi là để thiết kế poster cho ngày sinh nhật ông bà. Quan trọng không phải là con hiểu được bao nhiêu thuật toán, mà là con cảm thấy hào hứng khi được học hỏi điều mới, và hiểu rằng công nghệ là một công cụ để sáng tạo, chứ không phải để sợ hãi.
Xây Dựng Những Cây Cầu Kiên Cố Cho Hành Trình Tương Lai
CEO của Goodwill, Steven Preston, chia sẻ rằng tổ chức của ông đang chuẩn bị cho một làn sóng thất nghiệp trong giới trẻ do AI gây ra. Nghe có vẻ đáng lo, nhưng nó nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc xây dựng những kỹ năng có khả năng ‘chống chịu’ với AI. Những ngành như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, hay các nghề thủ công đòi hỏi sự khéo léo của đôi tay và sự đồng cảm của trái tim sẽ luôn cần đến con người. Hãy khuyến khích con khám phá đa dạng sở thích – từ vẽ tranh, chơi nhạc, đến giúp đỡ hàng xóm sửa chữa đồ đạc nhỏ. Mỗi trải nghiệm đó đều là một viên gạch xây nên chiếc cầu vững chắc cho tương lai của con.
Hành Trình Của Chúng Ta: Đồng Hành Với Niềm Tin Và Nụ Cười
Cuối cùng, điều lớn nhất chúng ta có thể trao cho con không phải là một bản kế hoạch chi tiết cho sự nghiệp, mà là một trái tim biết yêu thương, một tâm hồn ham học hỏi, và một niềm tin rằng mỗi thách thức đều mang trong nó một cơ hội. Khi nhìn con bé chạy nhảy trong công viên gần nhà, mắt sáng ngời vì phát hiện ra một loài hoa mới, tôi biết rằng những kỹ năng quan trọng nhất – sự tò mò, sự kiên trì, và khả năng kết nối với mọi người – đang được nuôi dưỡng từng ngày. AI có thể thay đổi cách chúng ta làm việc, nhưng nó không thể thay thế được sự ấm áp của một cái ôm, sự sáng tạo trong một trò chơi tự tưởng tượng, hay sự đồng cảm khi con an ủi một người bạn. Hãy cùng nhau biến những lo lắng thành hành động, và mỗi ngày thành một cơ hội để chúng ta và con cái cùng lớn lên, mạnh mẽ và tràn đầy hy vọng.
Nguồn: AI đang thay đổi nhanh ngành việc làm: CEO công ty đào tạo kỹ năng cảnh báo Gen Z về rủi ro ẩn nếu không thích ứng với kỹ năng số mới, Economic Times, 21/09/2025